بارداری و شیوع عارضه تیروئید

بارداری و شیوع عارضه تیروئید :
تغييرات هورموني و نيازهاي متابوليكي متعددي در زمان بارداري رخ مي دهند كه بر عملكرد تيروئيد مادر تاثير پيچيده اي میگذارند. شيوع پرکاري تيروئيد در زنان ۵ در هزار و کم کاري تيروئيد حدود ۳ در هزار نفر است. با توجه به شيوع قابل توجه بيماريهاي تيروئيد در زنان طي سنين باروري، شيوع اين بيماريها از جمله تيروئيديت مزمن، كم كاري تيروئيد، بيماري گريوز و غيره در زنان باردار نيز بالا است. به منظور درك بيشتر روندهاي پاتولوژي كه غده تيروئيد را درگير مينمايند، آگاهي از روندهاي فيزيولوژي از جمله تغييرات عملكرد تيروئيد، حجم تيروئيد، تغيير سيستم ايمني، و اكونومي يد در دوران حاملگي ضرورت دارد.
تیروئید وبارداری:
در زمان بارداری در تنظیم عملکرد تیروئید زنان سالم تغییرات عمده‌ای مشاهده می‌گردد. افزایش استروژن‌ها سبب افزایش TBG و T4 کل شده و افزایش hCG سبب تحریک غده‌ی تیروئید و کاهش غلظت TSH می‌گــردد. سوخت و ساز تیروکسین تسریع شده و دفع ید ادراری افزایش می‌یابد. در مناطق با کمبود ید، بیشتر کاهش تیروکسین خون و گواتر در زمان حاملگی دیده می‌شود. شیوع اختلال‌های بارز در عملکرد تیروئید در بارداری 2 تا 3% بوده، ولی کم‌کاری تحت بالینی حدود 10% است. پرکاری تیروئید در سه ماه اول بارداری تشدید می‌گردد. سپس در طی سه ماه دوم و سوم بهبودی نسبی یافته و دوباره‌ بعد از زایمان تشدید می‌یابد. پرکاری تیروئید نوزاد و جنین می‌تواند در اثر عبور آنتی‌بادی‌های تحریکی گیرنده‌ی TSH مادری از جفت سبب تاکی‌کاردی، تسریع رشد استخوانی و تاخیر رشد داخل رحمی جنین گردد. عدم توجه به اختلال‌های تیروئید در زمان حاملگی سبب ضایعات جبران‌ناپذیری در پیامدهای حاملگی و نیز رشد جسمی و ذهنی جنین و نوزادان می‌گردد. بنابراین تشخیص وارزیابی و مراقبت صحیح فعالیت تیروئید و بیماری‌های آن در زمان بارداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
کم‌کاری و پرکاری تیروئید در بارداری:
• بارداری منجر به تغییرات فیزیولوژیك و هورمونی در بدن زنان می‌شود كه بر عملكرد تیروئید تاثیر می‌گذارند.
• انجام آزمایش تیروئید در دوران بارداری می‌تواند مشکل احتمالی کم‌کاری تیروئید مادر را مشخص کند.
• عوارض پرکاری تیروئید در دوران بارداری : زایمان زودس، سقط خودبه‌خود، مرگ داخل رحمی جنین، تولد نوزاد نارس، تولد نوزاد با وزن کم، نارسایی قلبی در مادر، فشارخون بارداری و مسمومیت بارداری، بروز بیماری تیروئید در جنین و نوزاد، بیماری قلبی در جنین و نوزادمیباشد.

• عوارض کم کاری تیروئید در دوران بارداری : زایمان زودرس، سقط (به‌خصوص در سه ماهه اول بارداری)، جدا شدن زودرس جفت، مرگ داخل رحمی جنین، بروز اختلالات شناختی و عصبی در جنین، تولد نوزاد نارس، بروز بیماری تیروئید در جنین و نوزاد، افزایش میزان سزارین، خونریزی پس از زایمان میباشد.
• در طی سه ماه اول بارداری، جنین كاملا وابسته به هورمون‌های تیروئید مادر است كه از جفت عبور نموده و به جنین می‌رسند. پس از پایان سه ماه اول بارداری، غده تیروئید جنین فعالیت خود را شروع کرده و هورمون تیروئید تولید می‌كند. از این زمان تا پایان بارداری جنین برای تولید هورمون تیروئید نیاز به ید دارد كه باید از طریق مادر به او برسد.
• تغذیه مناسب با میزان كافی ید، از طریق مصرف انواع ماهی، میگو و دیگر آبزیان و همچنین مقدار توصیه شده نمک یددار، ضامن سلامت جنین و مادر باردار است.
شیوع کم‌کاری تیروئید در نوزادان:
• تقریبا از هر4 هزار نوزاد، یک نفر به عارضه کم‌کاری تیروئید دچار می‌شود.
• تحقیقات نشان می‌دهند، کم‌کاری مادرزادی تیروئید در 10 درصد نوزادان در ماه نخست، 35 درصد در 3 ماهگی، 70 درصد در يک سالگی و 100 درصد در طول 4 سال نخست زندگی شناسايی می‌شود.
• شايع‌ترين علت کم‌کاری مادرزادی تيروئيد، اختلال در تکامل کامل يا نسبی غده تيروئيد يا جايگزينی نامناسب تيروئيد در دوران جنينی است.
• زردی ادامه‌دار، وزن زمان تولد بيش از 4 کيلوگرم، کم‌اشتهايی و شير خوردن ناکافی، کاهش درجه حرارت بدن، کم‌تحرکی و حرکات آهسته، يبوست، قطع تنفس و تنفس صدادار، از نشانه‌های کم‌کاری مادرزادی تيروئيد در اوايل نوزادی است.
• کم‌کاری مادرزادی تیروئید در نوزادان اگر سریعا تشخیص و درمان نشود، باعث عقب‌ماندگی ذهنی، کوتاهی قد، ناشنوایی، بیماری‌های مغزی و عصبی و عقب‌ماندگی رشد جسمی می‌شود.
• آزمایش غربالگری برای کم‌کاری مادرزادی تیروئید، ساده‌ترین روش برای تشخیص این اختلال محسوب می‌شود که شامل گرفتن نمونه خون از پاشنه نوزاد در چند ساعت نخست پس از تولد است.
خانم های مبتلا با کم کاری تیروئید که میخواهند باردارشوند باید چه کاری انجام دهند ؟
افزایش هورمون تیروئید در اوایل هفته ششم دوران بارداری اتفاق میافتد .قبل از اقدام به بارداری توصیه میشود پزشکان توسط دوز داروی مصرفی میزان ترشح هورمون TSH را به خوبی تنظیم کنند و مقدار غلظت دارو نیاز به تنظیم دارد بنابراین باید هر 4 هفته یک بار در نیمه اول بارداری غلظت TSH چک شود .
فاکتور های زیر خانم ها را در ریسک بالای مشکلات تیروئیدی قرار میدهد :
1)سن بالای 30 سال
2)زندگی در مناطقی که کمبود ید وجود دارد .
3)سابقه فامیل مشکلات تیروئیدی :گواتر –سابقه دیابت نوع 1-سابقه سقط –سابقه ناباروری –زایمان زود رس
4)افزایش وزن
غربالگري (Screening):
در طي دهه ي گذشته شيوع افزايش اختلالهاي عملکرد تيروئيد در زمان بارداري و همچنين تاثير منفي آنها بر پيامدهاي مادرو جنيني مورد توجه قرار گرفته اند. بيشتر پیامد های منفي اختلال هاي ي غده تيروئيد در طول بارداري و بعد از زايمان، توجه بيشتري را پيرامون غربالگري بيماري ي هاي تيروئيد در مرحله قبل از بارداري معطوف نموده است. شيوع قابل توجه تيروئيديــت بعد از زايمان، رابطه احتمالــي بين سقط جنینی و اختلال هورمونهاي تيروئيد، آنتي باديهاي ضد تيروئيد و تاثير منفي اختلالهاي غده تيروئيد مادر بر ضريب هوشي و رشد و تكامل عصبي ـ رواني فرزندان ، سبب گرديده غربالگري عملکرد تيروئيد با توجه به اين که بسياري از اين اختلالهاي قابل پيشگيري و درمان مناسب ميباشند ، در طي بارداري مورد توجه پزشکان قرار بگيرد. ميزان بروز TSH بالا در بــارداري حدود ,%۲/۵ شيــوع آنتی تیروئید پراکسيداز (TPO- Ab) مثبت ۱۰ %و ميزان بروز اختلال عملکرد تيروئيد در زنان باردار با TPO-Abمثبت بيشينه ۱۵ %ميباشد.
اندازه گیری میزان TSH سرم برای زنانی که در معرض خطر بیشتری هستند توصیه میشوند .
• زنان داراي سابقه پركاري يا كم كاري تيروئيد، تيروئيديت بعد از زايمان و يا لوبكتومي تيروئيد
• زنان داراي سابقه فاميلي مثبت بيماريهاي تيروئيد
• زنان مبتلا به گواتر.
• زنان داراي آنتي باديهاي تيروئيد.
• زنان مبتلا به علايم و يا نشانه هاي باليني منتسب به اختلال عملكرد تيروئيد، از جمله كم خوني، افزايش كلسترول سرم و يا كاهش سديم سرم.
• زنان مبتلا به ديابت نوع يك
• زنان مبتلا به بيماريهاي خود ايمني ديگر.
• زناني كه به منظور نازايي تحت بررسي هستند
• زناني كه سابقه تابش اشعه به نواحي سر و گردن داشته اند.
• زناني كه سابقه سقط و يا زايمان زودرس داشته اند .
در زنان باردار تغييرات قابل توجهي كه در فيزيولوژي ي غده تيروئيد به طور طبيعي ايجاد شده، منجر به تغيير در غلظت هورمونهاي تيروئيد و TSH ميشود که شناسايي آن براي تمام پزشکاني که مراقبت زنان باردار را به عهده دارند ضروري ميباشد. اختلال در فعاليت غده تيروئيد در زمان بارداري سبب بروز عوارض شديدي در مادر، جنين و نوزاد ميشود. اين اختلالها بایددر اسرع وقت تشخيص داده شوند .
ساغر ذاکری –واحد تحقیق وتوسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی نوبل

https://www.marchofdimes.org/complications/thyroid-conditions-during-pregnancy.aspx
file:///C:/Users/fani/Downloads/cdc_39979_DS1.pdf