بارداری و شیوع عارضه تیروئید

بارداری و شیوع عارضه تیروئید :
تغییرات هورمونی و نیازهای متابولیكی متعددی در زمان بارداری رخ می دهند كه بر عملكرد تیروئید مادر تاثیر پیچیده ای میگذارند. شیوع پرکاری تیروئید در زنان ۵ در هزار و کم کاری تیروئید حدود ۳ در هزار نفر است. با توجه به شیوع قابل توجه بیماریهای تیروئید در زنان طی سنین باروری، شیوع این بیماریها از جمله تیروئیدیت مزمن، كم كاری تیروئید، بیماری گریوز و غیره در زنان باردار نیز بالا است. به منظور درك بیشتر روندهای پاتولوژی كه غده تیروئید را درگیر مینمایند، آگاهی از روندهای فیزیولوژی از جمله تغییرات عملكرد تیروئید، حجم تیروئید، تغییر سیستم ایمنی، و اكونومی ید در دوران حاملگی ضرورت دارد.
تیروئید وبارداری:
در زمان بارداری در تنظیم عملکرد تیروئید زنان سالم تغییرات عمده‌ای مشاهده می‌گردد. افزایش استروژن‌ها سبب افزایش TBG و T4 کل شده و افزایش hCG سبب تحریک غده‌ی تیروئید و کاهش غلظت TSH می‌گــردد. سوخت و ساز تیروکسین تسریع شده و دفع ید ادراری افزایش می‌یابد. در مناطق با کمبود ید، بیشتر کاهش تیروکسین خون و گواتر در زمان حاملگی دیده می‌شود. شیوع اختلال‌های بارز در عملکرد تیروئید در بارداری 2 تا 3% بوده، ولی کم‌کاری تحت بالینی حدود 10% است. پرکاری تیروئید در سه ماه اول بارداری تشدید می‌گردد. سپس در طی سه ماه دوم و سوم بهبودی نسبی یافته و دوباره‌ بعد از زایمان تشدید می‌یابد. پرکاری تیروئید نوزاد و جنین می‌تواند در اثر عبور آنتی‌بادی‌های تحریکی گیرنده‌ی TSH مادری از جفت سبب تاکی‌کاردی، تسریع رشد استخوانی و تاخیر رشد داخل رحمی جنین گردد. عدم توجه به اختلال‌های تیروئید در زمان حاملگی سبب ضایعات جبران‌ناپذیری در پیامدهای حاملگی و نیز رشد جسمی و ذهنی جنین و نوزادان می‌گردد. بنابراین تشخیص وارزیابی و مراقبت صحیح فعالیت تیروئید و بیماری‌های آن در زمان بارداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
کم‌کاری و پرکاری تیروئید در بارداری:
• بارداری منجر به تغییرات فیزیولوژیك و هورمونی در بدن زنان می‌شود كه بر عملكرد تیروئید تاثیر می‌گذارند.
• انجام آزمایش تیروئید در دوران بارداری می‌تواند مشکل احتمالی کم‌کاری تیروئید مادر را مشخص کند.
• عوارض پرکاری تیروئید در دوران بارداری : زایمان زودس، سقط خودبه‌خود، مرگ داخل رحمی جنین، تولد نوزاد نارس، تولد نوزاد با وزن کم، نارسایی قلبی در مادر، فشارخون بارداری و مسمومیت بارداری، بروز بیماری تیروئید در جنین و نوزاد، بیماری قلبی در جنین و نوزادمیباشد.

• عوارض کم کاری تیروئید در دوران بارداری : زایمان زودرس، سقط (به‌خصوص در سه ماهه اول بارداری)، جدا شدن زودرس جفت، مرگ داخل رحمی جنین، بروز اختلالات شناختی و عصبی در جنین، تولد نوزاد نارس، بروز بیماری تیروئید در جنین و نوزاد، افزایش میزان سزارین، خونریزی پس از زایمان میباشد.
• در طی سه ماه اول بارداری، جنین كاملا وابسته به هورمون‌های تیروئید مادر است كه از جفت عبور نموده و به جنین می‌رسند. پس از پایان سه ماه اول بارداری، غده تیروئید جنین فعالیت خود را شروع کرده و هورمون تیروئید تولید می‌كند. از این زمان تا پایان بارداری جنین برای تولید هورمون تیروئید نیاز به ید دارد كه باید از طریق مادر به او برسد.
• تغذیه مناسب با میزان كافی ید، از طریق مصرف انواع ماهی، میگو و دیگر آبزیان و همچنین مقدار توصیه شده نمک یددار، ضامن سلامت جنین و مادر باردار است.
شیوع کم‌کاری تیروئید در نوزادان:
• تقریبا از هر4 هزار نوزاد، یک نفر به عارضه کم‌کاری تیروئید دچار می‌شود.
• تحقیقات نشان می‌دهند، کم‌کاری مادرزادی تیروئید در 10 درصد نوزادان در ماه نخست، 35 درصد در 3 ماهگی، 70 درصد در یک سالگی و 100 درصد در طول 4 سال نخست زندگی شناسایی می‌شود.
• شایع‌ترین علت کم‌کاری مادرزادی تیروئید، اختلال در تکامل کامل یا نسبی غده تیروئید یا جایگزینی نامناسب تیروئید در دوران جنینی است.
• زردی ادامه‌دار، وزن زمان تولد بیش از 4 کیلوگرم، کم‌اشتهایی و شیر خوردن ناکافی، کاهش درجه حرارت بدن، کم‌تحرکی و حرکات آهسته، یبوست، قطع تنفس و تنفس صدادار، از نشانه‌های کم‌کاری مادرزادی تیروئید در اوایل نوزادی است.
• کم‌کاری مادرزادی تیروئید در نوزادان اگر سریعا تشخیص و درمان نشود، باعث عقب‌ماندگی ذهنی، کوتاهی قد، ناشنوایی، بیماری‌های مغزی و عصبی و عقب‌ماندگی رشد جسمی می‌شود.
• آزمایش غربالگری برای کم‌کاری مادرزادی تیروئید، ساده‌ترین روش برای تشخیص این اختلال محسوب می‌شود که شامل گرفتن نمونه خون از پاشنه نوزاد در چند ساعت نخست پس از تولد است.
خانم های مبتلا با کم کاری تیروئید که میخواهند باردارشوند باید چه کاری انجام دهند ؟
افزایش هورمون تیروئید در اوایل هفته ششم دوران بارداری اتفاق میافتد .قبل از اقدام به بارداری توصیه میشود پزشکان توسط دوز داروی مصرفی میزان ترشح هورمون TSH را به خوبی تنظیم کنند و مقدار غلظت دارو نیاز به تنظیم دارد بنابراین باید هر 4 هفته یک بار در نیمه اول بارداری غلظت TSH چک شود .
فاکتور های زیر خانم ها را در ریسک بالای مشکلات تیروئیدی قرار میدهد :
1)سن بالای 30 سال
2)زندگی در مناطقی که کمبود ید وجود دارد .
3)سابقه فامیل مشکلات تیروئیدی :گواتر –سابقه دیابت نوع 1-سابقه سقط –سابقه ناباروری –زایمان زود رس
4)افزایش وزن
غربالگری (Screening):
در طی دهه ی گذشته شیوع افزایش اختلالهای عملکرد تیروئید در زمان بارداری و همچنین تاثیر منفی آنها بر پیامدهای مادرو جنینی مورد توجه قرار گرفته اند. بیشتر پیامد های منفی اختلال های ی غده تیروئید در طول بارداری و بعد از زایمان، توجه بیشتری را پیرامون غربالگری بیماری ی های تیروئید در مرحله قبل از بارداری معطوف نموده است. شیوع قابل توجه تیروئیدیــت بعد از زایمان، رابطه احتمالــی بین سقط جنینی و اختلال هورمونهای تیروئید، آنتی بادیهای ضد تیروئید و تاثیر منفی اختلالهای غده تیروئید مادر بر ضریب هوشی و رشد و تكامل عصبی ـ روانی فرزندان ، سبب گردیده غربالگری عملکرد تیروئید با توجه به این که بسیاری از این اختلالهای قابل پیشگیری و درمان مناسب میباشند ، در طی بارداری مورد توجه پزشکان قرار بگیرد. میزان بروز TSH بالا در بــارداری حدود ,%۲/۵ شیــوع آنتی تیروئید پراکسیداز (TPO- Ab) مثبت ۱۰ %و میزان بروز اختلال عملکرد تیروئید در زنان باردار با TPO-Abمثبت بیشینه ۱۵ %میباشد.
اندازه گیری میزان TSH سرم برای زنانی که در معرض خطر بیشتری هستند توصیه میشوند .
• زنان دارای سابقه پركاری یا كم كاری تیروئید، تیروئیدیت بعد از زایمان و یا لوبكتومی تیروئید
• زنان دارای سابقه فامیلی مثبت بیماریهای تیروئید
• زنان مبتلا به گواتر.
• زنان دارای آنتی بادیهای تیروئید.
• زنان مبتلا به علایم و یا نشانه های بالینی منتسب به اختلال عملكرد تیروئید، از جمله كم خونی، افزایش كلسترول سرم و یا كاهش سدیم سرم.
• زنان مبتلا به دیابت نوع یك
• زنان مبتلا به بیماریهای خود ایمنی دیگر.
• زنانی كه به منظور نازایی تحت بررسی هستند
• زنانی كه سابقه تابش اشعه به نواحی سر و گردن داشته اند.
• زنانی كه سابقه سقط و یا زایمان زودرس داشته اند .
در زنان باردار تغییرات قابل توجهی كه در فیزیولوژی ی غده تیروئید به طور طبیعی ایجاد شده، منجر به تغییر در غلظت هورمونهای تیروئید و TSH میشود که شناسایی آن برای تمام پزشکانی که مراقبت زنان باردار را به عهده دارند ضروری میباشد. اختلال در فعالیت غده تیروئید در زمان بارداری سبب بروز عوارض شدیدی در مادر، جنین و نوزاد میشود. این اختلالها بایددر اسرع وقت تشخیص داده شوند .
ساغر ذاکری –واحد تحقیق وتوسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی نوبل

https://www.marchofdimes.org/complications/thyroid-conditions-during-pregnancy.aspx
file:///C:/Users/fani/Downloads/cdc_39979_DS1.pdf