عوامل مداخله گر در آزمایشات (7)

نام آزمایش: فسفولیپاز A2 مرتبط با لیپوپروتئین

Lipoprotein-associated phospholipase A2 (Lp-PLA2 PLAC test)

عوامل مداخله گر:

• استعمال سیگار می تواند باعث افزایش سطح فسفولیپاز A2 مرتبط با لیپوپروتئین شود.

نام آزمایش: لیپوپروتئین ها

Lipoproteins (High-density lipoproteins [HDLs, HDL-C], Low density lipoproteins [LDLs, LDL-C], Very-low-density lipoproteins [VLDLs], lipoprotein (a), Lipoprotein electrophoresis, Lipoprotein phenotyping, Lipid fractionation, Non-HDL cholesterol, Lipid profile)

عوامل مداخله گر:

• مصرف سیگار و الکل باعث کاهش سطح HDL-C می شود.
• پرخوری می تواند مقادیر لیپوپروتئین را تغییر دهد.
• مقادیر HDL-C به سن و جنس بستگی دارد.
• مقادیر HDL-C، مانند کلسترول، به طور قابل توجهی تا 3 ماه پس از MI کاهش می یابد.
• HDL-C در بیماران دارای کم کاری تیروئید افزایش یافته و در بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید کاهش می یابد.
• در افراد دارای سطوح بالای تری گلیسیرید، مقادیر LDL-C به روش محاسباتی صحیح نمی باشد و LDL-C باید مستقیما اندازه گیری شود.

داروهایی که ممکن است باعث تغییر سطح لیپوپروتئین شوند عبارتند از آلفا بلاکرها، آسپرین، بتا بلاکرها، استروژن ها، فنوتیازین ها، فنی توئین، استروئیدها و سولفونامیدها.

پردنیزولون، مدروکسی پروژسترون، پروپرانولول، آتنولول و کارودیلول موجب افزایش LDL-C و کاهش HDL-C می شود.

نام آزمایش: آزمایشات عملکرد کبد

Liver function tests (LFTs, Liver profile, Hepatic function panel)

عوامل مداخله گر:

• آنزیم ALT دارای تغییرات روزانه 45 درصدی است؛ بالاترین سطح آن بعد از ظهرها و کمترین سطح آن در شب ها است. هر دو آنزیم AST و ALT می توانند بین 10 تا 30 درصد طی 24 ساعت تغییر داشته باشند.
• سطح AST در مردان آمریکایی آفریقایی 15 درصد بالاتر است.
• وضعیت های کمبود پیریدوکسال فسفات می تواند منجر به کاهش سطح آمینوترانسفرازهای AST و ALT شود مانند: سوء تغذیه، حاملگی و بیماری کبد الکلی.

نام آزمایش: هورمون لوتئینیزه کننده و هورمون محرک فولیکول

Luteinizing hormone (LH assay, Lutropin) and follicle stimulating hormone (FSH) assay

عوامل مداخله گر:

• بیماران مبتلا به تومورهای تولید کننده hCG و بیماران دارای کم کاری تیروئید، ممکن است سطوح LH کاذب بالایی داشته باشند.
• به دلیل اینکه ترشح LH و FSH دارای ماهیت اپیزودیک، سیکلیک و سیرکادین است، برای ارزیابی کلینیکی بهتر ممکن است نیاز به سنجش آنها در نمونه های سریالی چندگانه (Pooled LH & Pooled FSH) باشد.

داروهایی که ممکن است سطح LH را افزایش دهند شامل داروهای ضد تشنج، کلومیفن، نالوکسان و اسپیرونولاکتون هستند.

داروهایی که ممکن است سطح LH را کاهش دهند شامل بیوتین، دیگوکسین، استروژن، داروهای ضد بارداری خوراکی، فنوتیازین ها، پروژسترون ها و تستوسترون هستند.

بیوتین ممکن است سبب کاهش FSH شود.

نام آزمایش: تشخیص بیماری لایم

Lyme disease test

عوامل مداخله گر:

• عفونت قبلی با باکتری بورلیا بورگدورفری (عامل بیماری لایم) می تواند باعث نتایج مثبت کاذب در تست سرولوژیک شود. این بیماران ممکن است دیگر بیماری لایم نداشته باشند.
• سایر بیماری های اسپیروکتی (سیفلیس یا لپتوسپیروز) می توانند نتایج مثبت کاذب ایجاد کنند.

نام آزمایش: منیزیم

Magnesium

عوامل مداخله گر:

• هنگام جمع آوری این نمونه باید از همولیز اجتناب شود چون می تواند سطح منیزیم سرم را افزایش دهد.
• فیتات (phytate)، اسیدهای چرب و فسفات اضافی در بدن می توانند جذب منیزیم را کاهش دهند.
• غلظت منیزیم ادراری وابسته به رژیم غذایی می باشد.
• کاهش ذخایر منیزیم بدن در بیماران بستری شایع است.

داروهایی که سطح منیزیم را افزایش می دهند عبارتند از آنتی بیوتیک های آمینوگلیکوزید، آنتی اسیدها، داروهای حاوی کلسیم، ملین ها، لیتیوم، فوروزماید، اسپیرونولاکتون و داروهای تیروئید.

داروهایی که سطح منیزیم را کاهش می دهند عبارتند از دیورتیک ها از جمله فوروزماید و هیدروکلروتیازید، برخی آنتی بیوتیک ها، امپرازول، انسولین ایزوفان و انسولین رگولار.

عنصر گادولینیوم (gadolinium) یک مداخله گر شناخته شده در سنجش اکثر فلزات از جمله منیزیم می باشد.

تزریق مواد حاجب قبل از جمع آوری نمونه خون، ممکن است نتایج آزمایش را تغییر دهد.

نام آزمایش: آزمایش غربالگری سه ماهه دوم یا کوآد مارکر

Maternal screen testing (Maternal triple screen, Maternal quadruple screen)

عوامل مداخله گر:

• همه بیومارکرهای سرمی مادر با هدف رفع تاثیر رقت، باید در مادران با وزن های بیشتر با وزن و سن مادر تنظیم شوند.
• تمامی محاسبات ریسک و نتایج غربالگری به اطلاعات دقیق بارداری، سن و وزن مادر، وضعیت دیابت، و مصرف سیگار بستگی دارد. اطلاعات نادرست می تواند منجر به تغییرات قابل ملاحظه ای در تخمین ریسک های غربالگری شود.

نام آزمایش: آنتی بادی ویروس سرخک

Measles rubeola antibody

عوامل مداخله گر:

• تایج مثبت کاذب آنتی بادی IgM ضد سرخک در واکنش متقابل با RF، پاروویروس، سرخجه و آنتی بادی های روزئولا مشاهده می شود.
• نتایج مشکوک و در محدوده مرزی (equivocal ranges) باید با نمونه سرم جدید و 10 تا 14 روز بعد از نمونه اول تکرار گردد.
• چنانچه نمونه خون از بند ناف تهیه شده باشد، نتایج مثبت آنتی بادی ضد سرخک باید با احتیاط تفسیر شود. به طور کلی نتایج منفی آنتی بادی ضد سرخک با نمونه ی خون بند ناف، قابل اعتماد تر از نتایج مثبت آن می باشد.

نام آزمایش: متانفرین آزاد پلاسما

Metanephrine, plasma free (Fractionated metanephrines)

عوامل مداخله گر:

• مصرف کافئین یا الکل ممکن است موجب افزایش متانفرین آزاد پلاسما شود.
• ورزش شدید، استرس و گرسنگی ممکن است باعث افزایش سطح متانفرین شود.

داروهایی که ممکن است باعث افزایش سطح متانفرین شوند عبارتند از داروهای حاوی اپی نفرین یا نوراپی نفرین، لوودوپا، لیتیوم و نیتروگلیسیرین.

استامینوفن می تواند با اندازه گیری متانفرین ها به روش HPLC تداخل داشته باشد و باید 48 ساعت قبل از آزمایش از مصرف آن اجتناب شود.

نام آزمایش: مت‌هموگلوبین

Methemoglobin (Hemoglobin M)

عوامل مداخله گر:

• مصرف تنباکو و مسمومیت با مونوکسید کربن منجر به افزایش سطح مت‌هموگلوبین می شود.

داروهایی که ممکن است باعث افزایش سطح مت‌هموگلوبین شوند عبارتند از برخی آنتی بیوتیک ها، ایزونیازید، بی حس کننده های موضعی و سولفونامیدها.

نام آزمایش: میکروآلبومین

Microalbumin (MA)

عوامل مداخله گر:

• عفونت مجاری ادراری، وجود خون در ادرار، بارداری، پس از ورزش و فعالیت فیزیکی، تب، مصرف زیاد پروتئین، هیپوگلیسمی یا اختلالات اسید-باز می تواند باعث افزایش سطح میکروآلبومین شود.
• ادرار صبحگاهی در حال حاضر بهترین نمونه جهت بررسی میکروآلبومین ادرار است.
• چون فعالیت شدید می تواند به طور موقت ترشح آلبومین را افزایش دهد، بهتر است بیمار 24 ساعت پیش از آزمایش، از فعالیت فیزیکی شدید پرهیز کند.

داروی اکسی تتراسایکلین ممکن است با نتایج این آزمایش تداخل داشته باشد.

نام آزمایش: میکروگلوبولین

Microglobulin (Beta2-microglobulin [β2m], Alpha-1-microglobulin, Retinol binding protein)

عوامل مداخله گر:

• بتا 2- میکروگلوبولین در ادرار اسیدی ناپایدار است.

نام آزمایش: میوگلوبین

Myoglobin

عوامل مداخله گر:

• افزایش سطح میوگلوبین ممکن است پس از تزریق عضلانی، آسیب عضلات اسکلتی، ورزش بسیار شدید، یا مصرف بیش از حد الکل رخ دهد.
• مقادیر میوگلوبین در بیماران با اورمی و ترومای عضلانی به نسبت AMI بالاتر می باشد.
• توکسین هایی مانند کوکائین، نارکوتیک ها، و سم مار دریایی می توانند باعث افزایش میوگلوبین خون شوند.

نام آزمایش: پپتیدهای ناتریورتیک

Natriuretic peptides (Atrial natriuretic peptide [ANP], Brain natriuretic peptide [BNP], N-terminal fragment of pro–brain [B-type] natriuretic peptide [NT–pro-BNP], C-type natriuretic peptide [CNP], Ventricular natriuretic peptide, CHF peptides)

عوامل مداخله گر:

• سطح BNP به طور کلی در زنان سالم بالاتر از مردان سالم است.
• سطح BNP در افراد مسن بالاتر است.
• سطح BNP با ورزش و فعالیت فیزیکی افزایش می یابد.
• چاقی باعث کاهش سطح BNP می شود.
• در بیمارانی که جراحی قلب انجام داده اند، سطح BNP تا یک ماه پس از عمل همچنان بالا باقی می ماند.
• چندین روش مختلف برای اندازه گیری BNP وجود دارد. محدوده نرمال بر اساس اینکه کل پروتئین قطعه پروتئینی BNP اندازه گیری شود یا خیر، متفاوت خواهد بود.

نسیریتاید (یک شکل نوترکیب از پپتید اندوژن انسانی که برای درمان نارسایی احتقانی قلب استفاده می‌شود) سطوح BNP پلاسما را برای چند روز افزایش می‌دهد، ولی بر روی NT-proBNP کمترین اثر را دارد.

تجویز داروی ساکوبیتریل/والزارتان می تواند میزان BNP را افزایش دهد.

نام آزمایش: انولاز اختصاصی نورون

Neuron-specific enolase (NSE)

عوامل مداخله گر:

• همولیز می تواند به مقدار زیادی سطح NSE را در نمونه سرم افزایش دهد چون RBC ها دارای آنزیم NSE هستند.
• مصرف مهارکننده های پمپ پروتون، آنمی همولیتیک، نارسایی کبدی، و ESRD می توانند باعث افزایش کاذب NSE شوند.
• به دلیل اینکه سطح NSE در روش های سنجش گوناگون، ممکن است متفاوت باشد، در سنجش های سریالی بهتر است همواره از یک متد یکسان استفاده شود.

نام آزمایش: غربالگری آنتی بادی ضد نوتروفیل

Neutrophil antibody screen (Granulocyte antibodies, Polymorphonucleocyte antibodies [PMN ab], Antigranulocyte antibodies, Antineutrophil antibodies, Neutrophil antibodies, Leukoagglutinin)

عوامل مداخله گر:

• تزریق اخیر دکستران.
• تزریق اخیر درون وریدی مواد حاجب.
• انتقال خون در 3 ماه گذشته.

نام آزمایش: غربالگری متابولیک نوزادان

Newborn metabolic screening

عوامل مداخله گر:

• نوزادان نارس ممکن است به دلیل تاخیر در رشد آنزیم های کبدی، نتایج مثبت کاذب داشته باشند.
• اگر آزمایش بر روی نوزادان قبل از 24 ساعت پس از زمان تولد انجام شود، ممکن است نتایج منفی کاذب به همراه داشته باشد.
• مشکلات تغذیه ممکن است باعث نتایج منفی کاذب شود.
• کلرپرومازین سبب نتایج مثبت کاذب تست فنیل کتونوری می شود.

نام آزمایش: نیکوتین و متابولیت های آن

Nicotine and metabolites (Nicotine, Cotinine, 3-Hydroxy Cotinine, Nornicotine, Anabasine)

عوامل مداخله گر:

• سیگارهای منتول ممکن است سطح کوتینین را افزایش دهند زیرا منتول می تواند کوتینین را برای مدت طولانی تری در خون حفظ کند.
• ادرار رقیق یا تقلبی ممکن است نتایج را تغییر دهد.

نام آزمایش: ′5-نوکلئوتیداز

5′-nucleotidase

عوامل مداخله گر:

• ′5-نوکلئوتیداز می تواند در هیپرآمونمی به دلیل تداخل در سنجش آنزیمی، افزایش یابد.

عوامل هپاتوتوکسیک از جمله داروهایی هستند که ممکن است باعث افزایش سطح ′5-نوکلئوتیداز شوند، مانند استامینوفن، هالوتان، ایزونیازید، متیل دوپا، نیتروفورانتویین.

نام آزمایش: اسمولالیته خون و ادرار

Osmolality, blood, urine (Serum osmolality)

عوامل مداخله گر:

• بیماری هایی مانند سکته مغزی یا تومورهای مغزی ممکن است از طریق ترشح نامناسب ADH با نتایج سنجش اسمولالیته خون تداخل کنند.
• تغییرات اسمولالیته ادرار نقش مرکزی در تنظیم اسمولالیته خون یا پلاسما و غلظت سدیم بازی می کند.
• هیپرگلایسمی به هر دلیل می تواند می تواند باعث افزایش اسمولالیته خون شود.
• مصرف الکل شایعترین علت ایجاد وضعیت هیپراسمولار است.