Prolactin

پرولاکتین:
پرولاکتین  هورمونی است که توسط غده هیپوفیز قدامی ترشح و توسط هیپوتالاموس کنترل می شود. ماده شیمیایی اصلی کنترل کننده ترشح پرولاکتین دوپامین است که ترشح پرولاکتین از هیپوفیز را مهار می کند. پرولاکتین در پاسخ به هورمون آزاد کننده تیروتروپین و سایر عوامل از هیپوفیز آزاد می شود.پرولاکتین  یک هورمون در شروع و کنترل  حفظ شیردهی می باشد . در افراد عادی، غلظت پرولاکتین در پاسخ به محرک های فیزیولوژیکی مانند خواب، استرس، ورزش، آمیزش جنسی و هیپوگلیسمی افزایش می یابد همچنین  غلظت پرولاکتین در دوران بارداری، شیردهی، پس از زایمان و در نوزاد تازه متولد شده افزایش می یابد.
هیپرپرولاکتینمی:
هیپرپرولاکتینمی شایع ترین اختلال هیپوتالاموس هیپوفیز است که در غدد بالینی با آن مواجه می شود. علل پاتولوژیک هیپرپرولاکتینمی عبارتند از آدنوم هیپوفیز ترشح کننده پرولاکتین (پرولاکتینوما که در زنان شایع تر از مردان است و تقریباً 40 درصد از تومورهای هیپوفیز را تشکیل می دهد)، بیماری عملکردی و ارگانیک هیپوتالاموس، کم کاری تیروئید اولیه، فشرده سازی ساقه هیپوفیز، ضایعات دیواره قفسه سینه، نارسایی کلیه، بیماری تخمدان پلی کیستیک و تومورهای نابجا.
 عوارض هیپرپرولاکتینمی:
هیپرپرولاکتینمی اغلب منجر به از دست دادن میل جنسی، گالاکتوره، الیگومنوره یا آمنوره و ناباروری در زنان قبل از یائسگی و از دست دادن میل جنسی، ناتوانی جنسی، ناباروری و هیپوگنادیسم در مردان می شود. زنان یائسه و پیش از یائسگی و همچنین مردان نیز ممکن است از کاهش توده عضلانی و پوکی استخوان رنج ببرند.پرولاکتینوما ممکن است به ندرت در دوران کودکی یا نوجوانی ظاهر شود. در دختران، اختلال در عملکرد قاعدگی و گالاکتوره ممکن است دیده شود، در حالی که در پسران، تاخیر در رشد بلوغ و هیپوگنادیسم اغلب وجود دارد.
تفسیر:
به طور کلی، غلظت پرولاکتین سرم به موازات اندازه تومور در بیماران مبتلا به پرولاکتینوما است. ماکروآدنوم (قطر بیش از 10 میلی متر) معمولاً با غلظت سرمی پرولاکتین بالای 250 نانوگرم در میلی لیتر همراه است و غلظت بالای 500 نانوگرم در میلی لیتر، تشخیص ماکروپرولاکتینوما است. افزایش متوسط غلظت پرولاکتین سرم راهنمای قابل اعتمادی برای تعیین وجود آدنوم هیپوفیز تولید کننده پرولاکتین نیست.پس از شروع درمان دارویی پرولاکتینوما، سطح پرولاکتین باید در اکثر بیماران به میزان قابل توجهی کاهش یابد. در 60 تا 80 درصد بیماران، سطح نرمال باید به دست آید. شکست در سرکوب سطوح پرولاکتین ممکن است نشان دهنده تومورهای مقاوم به درمان های معمول آگونیست دوپامین با اثر مرکزی باشد. با این حال، زیر مجموعه ای از بیماران با وجود هیپرپرولاکتینمی مداوم، کوچک شدن تومور را نشان می دهند. بیمارانی که نه کاهش سطح پرولاکتین و نه کوچک شدن تومور را نشان می دهند ممکن است به اقدامات درمانی بیشتری نیاز داشته باشند.
چه دارو های منجر به هیپرپرولاکتینمی می شود ؟
چندین دارو می توانند باعث افزایش غلظت پرولاکتین شوند از جمله استروژن ها، مسدود کننده های گیرنده دوپامین (مانند فنوتیازین ها)، آنتاگونیست های دوپامین (مانند متوکلوپرامید، دومپریدون)، آلفا متیل دوپا، سایمتیدین، مواد افیونی، داروهای ضد فشار خون و سایر داروهای ضد افسردگی

شرایط انجام آزمایش پرولاکتین :
این تست باید در تایم صبحگاهی انجام شود ،ناشتا بودن برای انجام این تست الزامی نمی باشد .
نمونه گیری باید حداقل 2 ساعت بعد از بیدار شدن از خواب انجام شود .
شب قبل از آزمایش لباس گشاد و راحت پوشیده شود و از پوشیدن لباس های تنگ خصوصا در ناحیه پستان و سینه ها اجتناب شود .
معاینه و تحریک پستان ها طی 24 ساعت قبل موجب خطا در نتیجه آزمایش می شود .
بیماران باید از نزدیکی و تماس جنسی در شب قبل خودداری کنند .
طی 12 ساعت قبل از انجام آزمایش از ورزش ها و فعالیت شدید بدنی خودداری نموده و مصرف قرص های ضد بارداری ،کلروپرومازین و متیل دوپا را پس از مشورت با پزشک معالج قطع نمایند .
استرس در زمان انجام آزمایش خصوصا در طی 30 دقیقه پیش از آن موجب نتایج اشتباه می شود لذا بیماران باید استرس خود را در زمان آزمایش به حداقل برسانند.
12 ساعت قبل از انجام آزمایش بیمارباید از خوردن ویتامین ،مکمل های های غذایی –دارویی اجتناب کند .

روش تشخیص:
روش الکتروکمی لومینسانس ایمنواسی با دستگاه زیمنس در آزمایشگاه نوبل انجام می شود .

https://endocrinology.testcatalog.org/show/PRL


ساغر ذاکری -واحد تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی نوبل اصفهان