آسم کودکان؛ شدیدترین نوع آلرژی تنفسی است

 بروز بیماری آسم بین کودکان منجر به آسم سرفه‌ای و خس خس سینه می‌شود که باید زیر نظر پزشک روند درمان طی شود. آسم در ابتدا یک ورم و التهاب در راه‌های هوایی ایجاد می‌کند، این ورم و التهاب می‌تواند باعث افزایش تحریک‌پذیری راه‌های هوایی شود، یعنی راه‌های هوایی به صورت حمله‌ای تنگ می‌شود. این تحریک‌پذیری باعث تنگ شدن راه‌های هوایی شده که از جمله علائم آسم است و اگر درمان مؤثری انجام ندهیم پدیده‌ای تحت عنوان بازسازی غلط راه هوایی رخ می‌دهد، یعنی ورم و التهاب به سمت انسداد و تنگ شدن دائم می‌رود، این در حالی است که آسم ابتدا به صورت تنگ شدن موقت است، اما اگر درمان مؤثر صورت نگیرد می‌تواند به سمت انسداد سوق یابد و هدف از درمان این است که ریه فرد به سمت انسداد نرود. این بیماری نوعی بیماری التهابی مزمن راه‌های هوایی بوده که مجاری هوایی را درگیر می‌کند و در تمام سنین و حتی در زنان باردار و افراد ورزشکار نیز دیده می‌شود، این بیماری به عوامل ژنتیکی و محیطی وابسته است و شیوع آن روزبه‌روز افزایش می‌یابد. بر اساس اطلاعات موجود در بیشتر بیماران عوامل داخلی و خارجی با یکدیگر عمل کرده و شخص را دچار التهاب مجاری تنفسی می‌کند و این التهابات می‌تواند موجب شود پوشش داخلی مجاری تنفسی برافروخته، قرمز، متورم و بسیار حساس به تحریکات مختلف شود، به طوری که حتی یک نفس عمیق هم ممکن است شخص را دچار مشکل کند، در این التهابات مجاری باریک و تنگ شده و موجب سرفه، تنگی نفس و خس‌خس سینه می‌شود. همچنین حملات خفیف ممکن است بدون درمان بهبودی یابد، اما حملات شدید باید با نظر پزشک درمان شود، آسم یک بیماری مزمن و ماندنی بوده و رفت و برگشت‌های آن موقتی اما مزاحمت آن دائمی است، البته با توجه به پیشرفت‌های علمی امروزه می‌توان شرایط بیمار را بهبود بخشید.

عوامل محرک بروز بیماری آسم در بین کودکان

شدیدترین نوع آلرژی تنفسی در بین کودکان بیماری آسم است و شیوع در آن در اکثر جوامع رو به افزایش است، در حال حاضر در بعضی از کلانشهرها به دلیل وجود آلودگی‌های زیست محیطی، بارش کم و خشکی هوای شیوع این بیماری بالا رفته و بعد از شیوع کرونا التهاب ریه افزایش پیدا کرده است. آسم کودکان درگیری دستگاه تنفسی و تنگی راه‌های هوایی به دلیل محرک‌هایی مانند سرماخوردگی، گرده گل‌ها، آلودگی‌هوا و در معرض دود دخانیات است و بروز آسم در بین کودکان بیشتر به علت محرک سرماخوردگی است. آلرژی پاسخ درونی به فاکتورهای محیطی است، وقتی یک فاکتور محیطی وارد بدن شود باعث ایجاد فاکتورهای داخلی شده و تظاهر آن به شکل اسپاسم هوایی است، احتمال دارد ترشحات در بینی و ایجاد خلط در سینوس‌ها را به دنبال داشته باشد، ایجاد کهیر، اگزما و خشکی پوست، اسهال و استفراغ در دستگاه گوارش، سرفه‌های مکرر و تنگی نفس در ریه را هم ایجاد کند. بروز بیماری اسم در بین کودکان به دو نوع تقسیم می‌شود، یک نوع آسم سرفه‌ای و یک نوع آسم خس‌خس سینه است، بعضی از کودکان دچار آسم سرفه ای می‌شوند و به طور معمول سرفه‌ها طولانی مدت دارند. اگر سرفه‌های کودک دو یا سه هفته طول کشید و مانع خواب او شد در این حالت کودک دچار آسم سرفه‌ای شده و در نوع شدیدتر کودک دچار تهوع و استفراغ می‌شود.

عوامل تشدیدکننده آسم در کودکان

در بیماری آسم سرفه‌ای به طور معمول اکسیژن بدن تغییری نمی‌کند و طبیعی است، تنگی نفس هم وجود ندارد، تنها سرفه‌های شدید بیمار را آزار می‌دهد، یک نوع دیگر آسم کودکان خس خس سینه است و در این نوع آسم راه‌های هوایی تنگ شده و با تنگی نفس همراه است، اگر تنگی نفس شدید باشد احتمال دارد افت اکسیژن اتفاق بیفتد و اکسیژن خون کودک مبتلا به آسم پایین بیاید. گاهی ممکن است علائم این بیماری در بین کودکان از سنین پایین خود را نشان دهد و زمینه ایجاد این بیماری ژنتیک است، یعنی ژن آلرژی به طور معمول در خانواده وجود دارد و عوامل محیطی مانند آلودگی‌های زیست محیطی، بارش کم و خشکی هوا بروز این بیماری را در بین فرزندان تشدید می‌کند. مهم‌ترین محرک بروز این بیماری در بین کودکان سرماخوردگی است و ۸۵ درصد علائم با سرماخوردگی کودک ظاهر می‌شود و 15 درصد علائم بیماری آسم به دنبال محرک‌های محیطی مانند آلودگی هوا، خشکی هوا و در معرض قرار گرفتن دود سیگار و قلیان است. بهترین حالت برای کودکی دچار بیماری آسم قرار گرفتن او در محیطی است که رطوبت بین 40 تا 60 درصد باشد و رطوبت کمتر از 40 درصد باعث تشدید بیماری آسم می‌شود، از سوی دیگر رطوبت بالای 60 درصد احتمال دارد حملات بیماری آسم را بیشتر کند. لازم است بدانیم در شهرهایی مانند اصفهان در فصل‌های گرم سال به طور معمول رطوبت کمتر از 40 درصد است و در فصل‌های سرد حدود 30 درصد بیشتر نیست و ممکن است بروز علائم بیماری آسم در بین کودکان در شهرهایی با آب و هوای خشک یا رطوبت کمتر نسبت به شهرهای ساحلی دارای رطوبت، بیشتر باشد.

استفاده دائمی از دستگاه‌های بخور توصیه نمی‌شود

برای افزایش رطوبت استفاده از دستگاه‌های بخور در منازل وجود دارد و خانواده‌ها احساس می‌کنند وقتی هوا مرطوب شود به مراتب سرفه‌های کودک هم کمتر می‌شود، باید خانواده‌ها بدانند با این دستگاه‌ها وقتی محیط را مرطوب می‌کنند معمولاً رشد قارچ بیشتر می‌شود و محرک آلرژی است یعنی از یک سو علائم سرفه کودک را کم می‌کند و از سوی دیگر در دراز مدت احتمال دارد علائم آسم را شدیدتر کند. استفاده از دستگاه‌های بخور به طور دائم توصیه نمی‌شود و خانواده‌ها می‌توانند به طور متناوب و مواقعی که به علت خشکی هوا کودک دچار علائم آسم است از دستگاه‌های بخور برای مرطوب کردن محیط استفاده کنند. سرمای هوا به عنوان یک محرک برای بیماری آسم است و بهتر است دستگاه بخور در داخل منزل باشد و بالای سر کودک بیمار گذاشته نشود به دلیل اینکه بخور سرد می‌تواند باعث تشدید حمله بیماری آسم کودکان شود. استفاده از اسپری‌ها برای کاهش علائم آسم کودکان در کوتاه مدت عارضه‌ای برای آنها ندارد، خانواده‌ها بدانند آسم کودکان یک بیماری خود محدود شونده است، 60 درصد کودکان مبتلا به بیماری آسم با افزایش سن و تا شش سالگی بهبود پیدا می‌کنند و حدود 20 تا 30 درصد کودکان هم از شش سالگی تا سن بلوغ خوب می‌شوند.
بر اساس اطلاعات موجود، در بیشتر بیماران مبتلا به آسم عوامل داخلی و خارجی با یکدیگر عمل کرده و شخص را دچار التهاب مجاری تنفسی می‌کند و این التهابات می‌تواند موجب شود پوشش داخلی مجاری تنفسی برافروخته، قرمز، متورم و بسیار حساس به تحریکات مختلف شود، به طوری که حتی یک نفس عمیق هم ممکن است شخص به ویژه کودکان را دچار مشکل کند، در این التهابات مجاری باریک و تنگ شده و موجب سرفه، تنگی نفس و خس‌خس سینه می‌شود. همچنین حملات خفیف ممکن است بدون درمان بهبودی یابد، اما حملات شدید به ویژه در کودکان باید با نظر پزشک درمان شود، آسم یک بیماری مزمن و ماندنی بوده و رفت و برگشت‌های آن موقتی اما مزاحمت آن دائمی است، البته با توجه به پیشرفت‌های علمی امروزه می‌توان شرایط بیمار را تا حدودی بهبود بخشید.