سرطان سینه

 این بیماری شایع‌ترین سرطان تهاجمی در زنان است. سرطان سینه می‌تواند هم در مردان و هم در زنان ایجاد شود . اما به‌طورکلی در زنان شیوع بیشتری دارد .  سرطان سینه بدخیم و خوش‌خیم از طریق روش‌های مختلف تشخیص داده می‌شود. بسیاری از توده‌های سینه از نوع خوش‌خیم بوده و برای شخص خطر زیادی ندارند . اما درصورتی‌که سرطان سینه بدخیم باشد، باید مراحل درمانی طبق نظر پزشک متخصص انجام شود. بافت پستان به طور طبیعی شامل غدد شیری است که توسط مجاری باریکی در نوک پستان به سطح پوست متصل شده است. غدد و مجاری متشکل از چربی و مواد فیبری هستند که در بستری از بافت همبند قرار دارند. بقیه‌ی بافت پستان را عروق خونی، اعصاب و کانال‌های لنفی تشکیل می‌دهند. محل آناتومیک پستان بالای ماهیچه‌های سینه‌ای در زیر پوست قرار دارد . در همه‌ی انواع سرطان ، سلول‌های خودی هستند که به صورت غیر قابل کنترل و غیر طبیعی رشد می‌کند و ممکن است به قسمت‌های دیگر بدن مهاجرت کند ، به این فرآیند متاستاز گفته می‌شود. لازم به ذکر است که سرطان سینه ابتدا در مجاری شیری (Ductal Carcinoma) یا غدد (Lobular Carcinoma) رشد می‌کند. حتی در صورتی که بعد از متاستاز به نقاط دیگر بدن، برای اولین بار تشخیص داده شود همچنان به عنوان سرطان سینه شناخته شده و درمان می‌شود . همچنین اولین نشانه‌ی سرطان سینه، لمس توده‌ی سینه یا رسوب کلسیم در بافت سینه یا یک ماموگرافی غیرطبیعی است. سرطان سینه در سطح اولیه‌ی قابل درمان تا مرحله‌ی متاستاتیک ، با درمان‌های متفاوت دسته‌بندی می‌شود. سرطان پستان ممکن است در مردان هم ایجاد شود. این سرطان در مردان معمولاً بین 60 تا 70سال رخ می‌دهد. میزان ابتلا به این سرطان در مردان بسیار کم است . به‌طوری‌که تنها حدود 1% از کل موارد سرطان سینه را مردان تشکیل می‌دهند. شایع‌ترین نوع سرطان پستان در مردان گسترش سلول‌های پوشش مجاری سینه است .
مراحل و درجه‌بندی سرطان سینه
باتوجه ‌به اندازه تومور و گسترش سلول‌های سرطانی به غدد لنفاوی یا سایر نقاط بدن پزشک مرحله رشد توده سرطان سینه را تشخیص می‌دهد. روش‌های متفاوتی برای مرحله‌بندی سرطان پستان وجود دارد. یکی از راه‌ها مرحله‌بندی از ۰ تا ۴ است. این ۵ مرحله به‌صورت زیر تقسیم‌بندی می‌شوند.
مرحله صفر : به‌عنوان سرطان مجاری شناخته می‌شود. در این مرحله سلول‌های سرطانی محدود به مجاری هستند و به بافت‌های اطراف حمله نکرده‌اند.
مرحله 1: در این مرحله اندازه تومور تا 2سانتی‌متر می‌رسد. هیچ گره لنفاوی را تحت تأثیر قرار نداده است. ممکن است گروه‌های کوچکی از سلول‌های سرطانی در غدد لنفاوی گسترش یابد.
مرحله 2 : عرض تومور 2سانتی‌متر است و شروع به گسترش در گره‌های مجاور کرده است. همچنین ممکن است اندازه آن بین 2 تا 5سانتی‌متر باشد، اما به غدد لنفاوی سرایت نکرده باشد.
مرحله  3 : اندازه تومور تا 5سانتی‌متر می‌رسد و به چندین غده لنفاوی سرایت کرده است. همچنین ممکن است بزرگ‌تر از 5 سانتی‌متر بوده، اما به غدد لنفاوی نرسیده باشد.
مرحله 4 : سرطان به اندام‌های مختلف، اغلب استخوان‌ها، کبد، مغز یا ریه‌ها سرایت کرده است.
برای تعیین این مراحل از آزمایش‌های مختلفی استفاده می‌شود.
آزمایش خون
ماموگرافی سینه برای یافتن علائم سرطان
MRIپستان
اسکن استخوان
اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)
علایم و نشانه‌های سرطان سینه چیست؟
توده‌ی سینه‌ای تنها علامت سرطان سینه نیست و همچنین غالب توده‌های سینه‌ای بدخیم نیستند. توده یا ضخامتی که در نزدیکی پستان یا زیر دست که در دوره‌ی قاعدگی ظاهر می‌شود، می‌تواند از علائم سرطان سینه باشد، حتی توده‌ای که به کوچکی یک نخود لمس شود.
هرگونه تغییر در سایز، رنگ یا شکل پستان ، ممکن است از نشانه‌های سرطان سینه باشد. چنانچه ترشح خون یا مایع شفافی از نوک پستان مشاهده کردید، یا تغییری در هنگام لمس یا در ظاهر پوست پستان و نوک آن حس کردید ، از علائم سرطان سینه است و حتما به دکتر سرطان زنان و آنکولوژی مراجعه کنید.
وجود ناحیه ای مرمری شکل زیر پوست نیز می‌تواند از علائم ظاهری سرطان سینه باشد. سرطان سینه علائمی مانند بی‌خوابی، ضعف و خستگی، مشکلات گوارشی، کاهش اشتها و وزن، نفس کم آوردن هم به همراه دارد که احتمال دارد این نشانه‌ها بروزپیدا کنند.
علائم و نشانه‌های عمومی سرطان سینه معمولاً شامل موارد زیر است :
ایجاد توده یا بافت ضخیم سینه که با بافت قسمت‌های دیگر سینه متفاوت است.
تغییر در اندازه، شکل یا ظاهر سینه
تغییراتی در پوست بالای سینه
پوسته‌ پوسته شدن یا لایه‌برداری ناحیه رنگ‌دانه‌ای پوست اطراف نوک سینه (آرئول) یا پوست سینه
قرمزی یا گود شدن پوست سینه (پوست پرتقالی شدن سطح سینه)
درد در زیربغل یا سینه که با چرخه عادت ماهانه تغییر نمی‌کند.
 ترشح از نوک سینه که احتمال دارد، حاوی خون باشد.
 نوک پستان فرورفته یا وارونه
پوست پرتقالی شدن سطح سینه
یکی از علائم اصلی سرطان پستان پوست پرتقالی شدن سطح سینه و فرورفتگی نوک سینه است.
بسیاری از توده‌ها در سینه سرطانی نبوده و از نوع خوش‌خیم هستند. اما باید خانم‌ها در صورت مشاهده هرگونه توده‌ای سریعاً به پزشک متخصص زنان مراجعه کنند.
علت ایجاد سرطان سینه
محققان عوامل هورمونی، شیوه زندگی و عوامل محیطی را علت ایجاد این سرطان می‌دانند. اما هنوز مشخص نیست که چرا برخی افراد بدون عوامل خطر به سرطان پستان مبتلا می‌شوند. برخی عوامل خطر وجود دارند که احتمال ابتلا به این سرطان را بیشتر می‌کنند. داشتن این عوامل خطر لزوماً به معنای ابتلا به این بیماری نیست. این عوامل عبارتند از:
 افزایش سن ، سابقه بیماری‌های پستان ، سابقه‌ی خانوادگی ، قرارگیری در معرض تشعشع ، چاقی مفرط ، شروع پریود در سنین پایین، شروع یائسگی در سنین بالاتر ، داشتن اولین فرزند در سنین بالاتر ، بارداری نداشتن ، درمان هورمونی پس از یائسگی،   هورمون تراپی ، رژیم غذایی، قرص‌های ضد بارداری، مصرف الکل
پیشگیری از سرطان سینه
تست سرطان سینه در منزل. خانم‌ها می‌توانند در خانه با خودآزمایی سینه تغییرات جدید، برآمدگی‌ها و سایر علائم غیرمعمول را پیدا کنند. در این شرایط باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.
میزان مصرف الکل را به حداقل برسانید.
در بیشتر روز‌های هفته حداقل 30 دقیقه ورزش کنید.
درمان‌های هورمونی پس از یائسگی را محدود کنید.
تناسب‌اندام خود را حفظ کنید. اگر وزن شما بالا است، با کمک متخصص تغذیه وزنتان را کاهش دهید.
رژیم غذایی سالم را انتخاب کنید.
چگونه سرطان سینه را مدیریت کنیم؟
بیمار مبتلا طی فرآیند درمان ممکن است دچار خستگی شود که به طور معمول برطرف نمی‌شود. و این خستگی ناشی از سرطان یا مراحل درمانی سرطان می‌باشد. اما باید وضعیت بیمار مرتبا پیگیری شود. باتوجه به اهمیت این موضوع اقدامات مراقبتی که لازم است بیمار انجام دهد را در این مقاله به اختصار مطرح می‌کنیم.
پس از درمان به مدت 2سال باید هر3 ماه، پس از آن هر 6ماه به مدت 3تا 5 سال ، و در آخر سالانه تا پایان عمر توسط پزشک مربوطه ویزیت شود.
ماموگرافی، بهتر است به صورت منظم انجام شود.
آزمایش خون، در افرادی که شیمی درمانی داشته‌اند برای اطمینان از ریکاوری باید منظم انجام شود.
معاینات فیزیکی فردی هم باید به صورت ماهانه انجام شود و به هر تغییری توجه شود.
باتوجه به درمان‌ها و داروهای مصرفی و عوارض آنها به هر گونه استخوان درد، درد پشت یا خونریزی واژینال غیرطبیعی و عوارض داروهای مصرفی خود توجه فرمایید.
طبق مطالعات انجام تمرینات ورزشی مستمر در طول درمان و پس از آن تاثیر به سزایی در روند بهبودی بیمار داشته است.
از نظر تغذیه‌ای، رژیم غذایی این بیماران پر پروتئین و پر کالری می‌باشد. لذا اگر در اثر عوارض داروها دچار یبوست شدید، طبق صلاحدید پزشک از رژیم پر فیبر و آب فراوان استفاده کنید.
غربالگری و پیشگیری
معاینه‌ی فیزیکی: توسط فرد بیمار یا کادر درمان لازم است به صورت ماهیانه انجام شود.
ماموگرافی : در صورت مشاهده معاینه‌ی مشکوک یا دیگر عوامل خطر، معمولا در زنان بالاتر از 35سال توصیه می‌شود.
    MRI : در افرادی که ماموگرافی غیر طبیعی داشتند یا ریسک بالای ابتلا به سرطان سینه دارند، باید انجام شود.
ترموگرافی : دوربینی است حساس به دما، با توجه به اینکه دمای تومور‌ها نسبت به بافت طبیعی بدن متفاوت است، این دستگاه با ثبت دمای متفاوت تومور، در تشخیص سرطان سینه کاربرد دارد.
بیوپسی یا نمونه برداری : از تومور، قسمتی از بافت مشکوک خارج شده و پاتولوژیست با مشاهده‌ی بافت مشکوک زیر میکروسکوپ به تشخیص قطعی سرطان سینه می‌رسد.
تست ژنتیک : برای افرادی که ریسک بالای ابتلا دارند و در معرض خطر هستند توصیه می‌شود.
باتوجه به ریسک فاکتورهای ابتلا می‌توان روش‌های پیشگیری مناسبی اتخاذ نمود. برای نمونه از عوامل ژنتیکی نمی‌توان پیشگیری کرد اما از ریسک فاکتوری مثل سیگار می‌توان با تغییر سبک زندگی، پیشگیری کرد. از جمله اقداماتی که در پیشگیری از سرطان می‌تواند موثر باشد. همچنین درمان بیماری‌هایی که ممکن است در آینده منجر به سرطان شود، تاثیر به‌سزایی در این روند دارد. در راستای پیشگیری از ابتلا به سرطان سینه می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:
تغییر سبک زندگی
ورزش کردن
تغییر رژیم غذایی
اجتناب از سیگار کشیدن و مصرف الکل
سن ابتلا به سرطان سینه چه سنی است؟
خطر ابتلا به سرطان پستان به ترکیب عوامل مختلف بستگی دارد. بیشتر سرطان سینه در زنان بالای ۵۰ سال دیده می‌شود. در دهه‌های 20و 30سالگی ابتلا به این سرطان بسیار کم است و تنها 5% از افراد مبتلا را تشکیل می‌دهند. اما بااین‌حال در میان افراد 15تا 39سال سرطان پستان از دیگر انواع سرطان شیوع بیشتری دارد.

ریحانه مقتدری-واحد تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوقبیولوژی نوبل