آزمایش ایدز

از روش‌های رایج تشخیصHIV ، انجام آزمایش خون یا بزاق برای پیدا کردن آنتی بادی‌هایی است که در پاسخ به وجود ویروس ایدز در بدن ساخته می‌شوند. ساخت این آنتی‌بادی‌ها زمان زیادی می‌برد.  برای تشخیص HIV، روش غیر مستقیم و مستقیم وجود دارد. روش‌های غیرمستقیم ویروس را تشخیص نمی‌دهد بلکه پروتئین‌هایی به نام آنتی بادی‌ را تشخیص خواهند داد. آنتی بادی‌ها توسط سیستم ایمنی بدن در پاسخ به ویروس تولید می‌شوند. روش‌های آزمایش مستقیم آنتی‌ژن‌ها (پروتئین‌های موجود در سطح ویروس) یا RNA (ماده ژنتیکی ویروس) را تشخیص می‌دهند.
۱- تست‌های ترکیبی آنتی بادی-آنتی ژن
تست‌های ترکیبی آنتی بادی-آنتی ژن، یکی از رایج‌ترین آزمایشات هستند. تست‌های آنتی بادی، آنتی بادی‌های علیه ویروس ایدز را شناسایی می‌کنند و نمی‌توانند ویروس را به طور مستقیم کشف کنند. با ورود ویروس به بدن، سیستم ایمنی فرد با تولید آنتی بادی در مقابل عفونت HIV  واکنش نشان می‌دهد. وجود این آنتی بادی‌ منجر به شناسایی عفونت HIV خواهد شد.  این آزمایش، خون را برای بررسی میزان و نوع آنتی بادی‌ها و آنتی ژن‌ها مورد بررسی قرار می‌دهد. آنتی بادی، نوعی پروتئین است که بدن برای مبارزه با عفونت تولید می‌کند. آنتی ژن، بخشی از ویروس است که سیستم ایمنی را فعال می‌کند. این تست می‌تواند ویروس HIV  را ۲۰ روز زودتر از آزمایش‌های غربالگری آنتی بادی تشخیص دهد. از زمانی که ویروس وارد بدن فرد می‌شود تا وقتی که پاسخی قابل تشخیصی با آزمایش خون بدست آید، دوره‌ی نهفتگی یا دوره پنجره نامیده می‌شود. به این دلیل که تشخیص این بیماری، با شناسایی آنتی بادی بر علیه ویروس صورت می‌گیرد، در طول این دوره نتایج آزمایش فرد آلوده به ویروس ایدز می‌تواند منفی شود. اما علیرغم منفی بودن آزمایش، امکان انتقال ویروس وجود دارد.
۲- تست‌های غربالگری پادتن
این تست روی یک نوع پروتئین انجام می‌شود، بدن ۸ هفته بعد از آلوده شدن، در پاسخ به ویروس HIV ، این پروتئین را تولید می‌کند. تست‌های غربالگری پادتن به تست الیزا یا ایمونواِسی هم شهرت دارند. این نوع تست بسیار دقیق است، اما قادر به تشخیص عفونت‌های اولیه نیست. در این آزمایش، از شما نمونه خون گرفته می‌شود.
✔ آزمایش الیزا ( ELISA ): آزمایش حساسی است که  به عنوان آزمون استاندارد برای غربالگری خون و اطلاع از بیماری ایدز استفاده می‌شود.
✔ آزمایش سریع ( Rapid ): این آزمایش در برخی کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد، ولی انجامش به صورت خودسرانه توصیه نمی‌شود چون دقت این آزمایش کمتر از آزمایش الیزای استاندارد است.
✔ آزمایش وسترن بلات  ( Western Blot ): آزمایش وسترن بلات از آرمایش الیزا دقت بیشتری دارد.
۳- تست RNA
این تست می‌تواند ۱۰ روز بعد از آلودگی، ویروس HIV را تشخیص دهد. در نظر داشته باشید که این تست نسبت به آزمایشات دیگر گران است. اما اگر به شدت در معرض خطر ابتلا به ویروس ایدز قرار گرفته باشید، پزشک ممکن است انجام این آزمایش را به شما پیشنهاد کند.
خواندن جواب آزمایش ایدز
مثبت بودن نتیجه آزمایش ایدز به معنای وجود آنتی بادی HIV در خون است. افراد آلوده به ویروس HIV در نهایت مبتلا به بیماری ایدز می‌شوند، ولی اینکه چه مدت طول مییکشد تا فرد آلوده به ویروس به بیماری مبتلا شود، در هر فردی متفاوت است. تشخیص ابتلای فرد به ویروس ایدز ممکن است به مدت سه تا شش ماه طول بکشد، به همین علت تکرار مجدد این تست به افراد توصیه می‌شود. اگر این ویروس در بدنتان باشد، با تشخیص به موقع می‌توانید اقداماتی را انجام دهید تا HIV به دیگران انتقال پیدا نکند. HIV از راه بغل کردن، دست دادن، گزش حشرات، تماس‌های معمولی روزمره، سرفه و عطسه کردن منتقل نمی‌شود.
اگر تست HIV مثبت باشد، چه باید کرد ؟

 HIV مثبت به این معناست که شما به این ویروس آلوده شده‌اید اما به این معنی نیست که به ایدز مبتلا هستید. ایدز مرحله‌ای پیشرفته از ابتلا به ویروس HIV است و در صورتی که درمان را انجام ندهید یا از خودتان مراقبت نکنید به ایدز مبتلا می‌شوید. بنابراین اگر تست HIV شما مثبت شد انجام کارهای زیر ضروری است:
به پزشک مراجعه کنید و تحت درمان قرار بگیرید.
آزمایشات مربوط به دیگر بیماری‌های مقاربتی و سل را انجام دهید.
گام‌هایی را برای مراقبت از سلامت عمومی خود انجام بدهید، برای مثال رژیم غذایی سالمی داشته باشید.
به دنبال مشاوره و حمایت باشید.
از کسانی که رابطه جنسی با آن‌ها داشته‌اید بخواهید آزمایش ایدز را بدهند.
مصرف سیگار را ترک کنید و مصرف تفریحی مواد و الکل را محدود کنید.
اگر دچار سوءمصرف مواد مخدر هستید، برای ترک آن کمک بگیرید.

راه‌های جلوگیری از انتقال ویروس عبارت‌اند از:
در هر رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید.
به شریک جنسی خود صراحتا در مورد وضعیت HIV خود بگویید.
داروها را طبق دستورالعمل مصرف کنید.
اگر مواد مخدر مصرف می کنید به‌هیچ‌عنوان از سوزن مشترک استفاده نکنید.
درنهایت، لازم است بدانید HIV یک بیماری مادام‌العمر است اما درمان‌های فعلی به‌طور چشمگیری می‌توانند تاثیر این بیماری را بر روی سلامتی و سبک زندگی شما کاهش دهند، به خصوص اگر درمان خود را زودهنگام آغاز کنید.

ریحانه مقتدری_واحد تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی نوبل