بیماری ایدز

 این بیماری از طریق ویروسی به‌نام HIV از فردی به فرد دیگر انتقال می‌یابد. فرد در طول زندگی ممکن است این بیماری را کسب کند؛ یعنی این بیماری ارثی نیست. از آنجا که سیستم ایمنی فرد مبتلا به ایدز ضعیف می‌شود، بیمار ممکن است دچار انواع متفاوت از نشانه‌های بیماری‌ها و عفونت‌های فرصت‌طلب شود. باید بدانید که هر کسى با ویروس‌ HIV آلوده شد و تست HIV  مثبت پیدا کرد، مبتلا به ایدز محسوب نمى‌شود. هنگامى تشخیص ایدز در یک فرد آلوده به HIV  داده مى‌شود که یا تعداد مطلق سلول‌هاى CD4 (گروهى از سلول‌هاى دفاعى بدن) به کمتر از ۲۰۰عدد در هر میلى‌متر مکعب خون رسیده باشد یا عفونت‌هاى فرصت‌طلب (ناشى از عواملى که نمى‌توانند در افراد سالم بیمارى ایجاد کنند) در فرد به‌وجود آمده باشد.
ویروس ایدز از چه راههای منتقل می شود؟
ویروس‌HIV از سه طریق عمده از فردی به فرد دیگر انتقال می‌یابد. اولین راه انتقال ویروس HIV از طریق تماس جنسی است که هر نوع تماس جنسی که همراه با دخول باشد امکان انتقال بیماری ایدز را ممکن می‌کند. راه بعدی انتقال ویروس‌HIV از طریق آسیب پوستی و انتقال از طریق خون است. خونی که آلوده باشد اگر با پوست آسیب‌دیده در تماس باشد، امکان انتقال دارد. منظور از پوست آسیب دیده، زخم و باز شدن پوست است. کارهایی مثل تزریق با سرنگ آلوده، خالکوبی با وسایل آلوده، فرو رفتن سوزن آلوده در دست، تزریق خون یا بعضی فرآورده‌های خونی آلوده، دندانپزشکی با وسایل آلوده و... همگی شامل این مورد می‌شود. راه سوم انتقال ویروس ایدز از مادر باردار به فرزند است. این نوع انتقال می‌تواند در زمان بارداری، حین زایمان یا حتی دوران شیردهی اتفاق بیفتد. جز این موارد راه انتقال دیگری برای ویروس‌HIV وجود ندارد. تماس‌های روزمره، دست دادن، روبوسی، تماس با اشک یا بزاق مبتلایان به ایدز، استخر مشترک، حمام یا دستشویی مشترک، زندگی در یک خانه، نیش پشه و عواملی از این دست هیچ کدام راه‌های انتقال ویروس‌HIV نیستند.
علائم ایدز را بشناسید
در‌ واقع ایدز نشانگانی شامل بیماری‌های مختلف از‌ جمله عفونت‌های فرصت‌طلب، سرطان‌های نادر و... است و علائمی که در مرحله انتهایی بیماری ایدز ایجاد می‌شود علائم این بیماری‌هاست؛ مثل تب، کاهش وزن، بزرگ شدن غدد لنفاوی و... این علائم غیر‌اختصاصی است و در بیماری‌های دیگر نیز دیده می‌شود. بیماری‌های عفونی نادر، اسهال‌های شدید و مزمن، تب طولانی، کاهش وزن، بیماری‌های پوستی، مغزی و شخصیتی از علائم ایجاد بیماری است. علائمی که شخص مبتلا به ایدز ممکن است نشان دهد عبارتند از: بزرگ شدن غدد لنفاوی گردن، سینه و پهلو، ابتلا به سل و لاغری شدید، عفونت قارچی دهان (برفک) و اسهال طولانی.
علائم بیماری ایدز چه زمانی ظاهر می شوند؟
از زمانی که یک فرد به ویروس ایدز مبتلا می‌شود تا زمانی که علائم آن را نشان دهد زمان متفاوتی طول می‌کشد. در بعضی افراد این مدت کوتاه‌تر است و علائم زودتر بروز می‌یابد، در بعضی دیگر از افراد حتی ممکن است تا 10سال هم به طول بینجامد. این موضوع به عوامل بسیار از‌ جمله وضعیت سلامت و رفتارهاى فرد بستگى دارد.
راه تشخیص بیماری ایدز چیست؟
تنها راه تعیین اینکه فردى به HIV  آلوده شده است، انجام آزمون تشخیص مخصوص آن است. بسیارى از افرادى که به HIV  آلوده مى‌شوند تا سال‌ها علامتى ندارند و از طرف دیگر بسیارى از علائمى که براى ایدز ذکر مى‌شود با بیمارى‌هاى دیگر مشترک است، بنابراین از روی علائم چندان نمی‌توان به وجود ایدز پی برد و باید حتما آزمایش داد. مثبت بودن تستHIV به این معناست که شما ویروس عامل ایدز را در بدن خود حمل مى‌کنید. بسیارى از عفونت‌هاى فرصت‌طلبى که در بیماران مبتلا به ایدز به‌وجود مى‌آید را مى‌توان کنترل یا برطرف یا از آنها پیشگیرى کرد. از طرفی درمان‌هاى موجود برای بیماری ایدز مى‌تواند تکثیر ویروس را مهار کند. در حال حاضر به طول عمر و کیفیت زندگى مبتلایان به ایدز به میزان قابل‌توجهى افزوده شده است.
بارداری در زنان مبتلا به ایدز
اگر اقدامات خاصی برای مراقبت و کنترل بیماری در مادران باردار انجام نشود 20 تا 30 درصد  نوزادانی که از مادران مبتلا به ایدز به‌دنیا می‌آیند، امکان ابتلا به بیماری ایدز را دارند. گاهی این رقم ممکن است بالاتر رفته و تا 40 یا 50درصد هم برسد. اما باید بدانید که اگر مادر تحت مراقبت‌های خاص قرار گیرد، دارو مصرف کند و بیماری او تحت کنترل قرار گیرد، امکان تولد نوزاد سالم از مادر مبتلا به ایدز هم وجود دارد. یکی از مراقبت‌های بارداری برای مادران مبتلا به ایدز غیر از دارو هم برای مادر و هم برای نوزاد، در صورت لزوم توصیه به انجام عمل سزارین به جای زایمان طبیعی است. این مراقبت‌ها می‌تواند امکان ابتلا به  ویروس HIV را حتی تا 2 درصد کاهش دهد.
مراقبت‌های داخل منزل برای مبتلایان به ایدز
توجه داشته باشید که هنگام تماس با خون یا دیگر مایعات بدن که ممکن است خون قابل مشاهده در آن دیده شود، مانند ادرار، مدفوع، استفراغ، ‌بریدگی‌ها، زخم‌ها یا ترک‌های پوستی مراقبت‌کننده و بیمار باید با پانسمان پوشش داده شود. دست‌ها و دیگر نقاط بدن باید پس از تماس با خون یا دیگر ترشحات بدن سریعا شسته شوند و سطوحی که روی آن را خون پوشانده باید به‌درستی ضد‌عفونی شوند.
برای پیشگیری از ابتلا به ایدز باید از کارهایی که احتمال تماس با خون در آن وجود دارد، مانند استفاده از تیغ صورت تراشی یا مسواک مشترک، دوری شود. از سوزن و دیگر اشیای برنده در صورت ضرورت پزشکی استفاده شود (غلاف سرسوزن را مجدد با دست روی آن قرار ندهید یا سر سوزن را از سرنگ جدا نکنید. سرسوزن را با استفاده از ظرف‌های مخصوص محافظ دور ریخته و دور از دسترس کودکان و مهمانان قرار دهید). به‌طور کلی رعایت احتیاط استاندارد انجام شود. به‌علاوه از تماس‌های جنسی مشکوک و پرخطر دوری کرده و حتما در روابط زناشویی از وسایل پوششی مثل کاندوم استفاده کنید.
آیا مبتلایان به ایدز می‌توانند ازدواج کنند؟
ما کسی را که به بیماری ایدز مبتلاست، از ازدواج منع نمی‌کنیم اما برای این موضوع حتما باید با پزشک مشورت کند و موضوع با فرد مورد نظر در میان گذاشته شود و با اطلاع از این قضیه، ازدواج انجام شود. پزشک راه‌های جلوگیری از انتقال بیماری را به فرد آموزش می‌دهد تا همسر هم به این بیماری مبتلا نشود. پایبندی به روابط جنسی شرعی و با یک شریک جنسی و کاندوم روش‌های خوبی برای جلوگیری از انتقال این بیماری از طریق ارتباط جنسی است.

ریحانه مقتدری_واحد تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی نوبل