بعضی افراد به دلیل داشتن ژن متفاوت کرونا نمیگیرند

از ابتدای شروع عالم‌گیری کرونا اعلام شد سن مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده شدت ابتلا به بیماری کووید-۱۹ است و افراد بالای ۶۵ سال ‌باید بیشترین مراقبت و احتیاط را داشته‌ باشند. معمولا هم افرادی که بیماری زمینه‌ای ندارند، به‌ صورت خفیف یا شکل متوسط این بیماری عفونی روبه‌رو خواهند شد اما در موارد کمتری ممکن است به‌سختی بیمار شوند یا پیامدهای این بیماری عفونی تا مدت‌ها با آنها باقی بماند. حالا با گذشت بیشتر از یک‌ سال از شروع عالم‌گیری کرونا، دانشمندان حدس می‌زنند در عفونت‌های خفیف تا حاد، تنها کووید-۱۹ نقش بازی نمی‌کند و سیستم ایمنی افراد و جهش‌های ژنتیک آنها نیز می‌تواند مؤثر باشد، زیرا در موارد بسیاری می‌بینیم کسانی که بیشترین خطر ابتلا به‌ نوع حاد کووید-۱۹ را دارند، به‌ شکل عجیبی در برابر ویروس کرونا مقاوم هستند.
ماجرای مردی که به ایدز مبتلا نمی‌شد!
استفان لیون کرون (Stephen Lyon Crohn) در تاریخ پزشکی، با سیستم ایمنی عجیبی که داشت، به شهرت ناخواسته‌ای رسیده‌ بود. دوست کرون، جری گرین (Jerry Green) سال ۵۷ بعد از این‌ که ۱۴ کیلوگرم وزن کم کرد و بعد بینایی خود را از دست داد، به‌ دلیل عفونت ناشناخته‌ای جان باخت. گرین جزو اولین قربانیان بیماری‌ای است که اکنون آن را با نام ایدز می‌شناسیم.
استفان کرون در طول سال‌ها بعد نیز شاهد مرگ دوستانش بود؛ در حالی‌ که کاری از دستش برای دوستانش برنمی‌آمد و خودش هم بدون این‌ که اقدامات احتیاطی داشته‌ باشد، هرگز به آن بیماری ناشناخته مبتلا نمی‌شد. پزشکان برای یافتن علت مقاومت بدنی عجیب بدن کرون، سلول‌های سی‌دی۴ (CD4) او را در لوله‌های آزمایشگاهی گذاشتند که هزاران برابر محیط بدن، آلوده به ویروس اچ‌آی‌وی بود اما به نظر می‌رسید آلوده‌کردن این سلول‌ها غیر ممکن است. در بیماری ایدز، ویروس اچ‌آی‌وی به دو گیرنده روی سطح گلبول‌های سفید سی‌دی۴ وصل می‌شود و با نفوذش به داخل سلول، روند بیماری آغاز می‌شود. اما کرون به لطف نقصی ژنتیکی، یکی از این گیرنده‌ها به‌نام سی‌سی‌آر۵ (CCR5) را نداشت. نبود این گیرنده هیچ تاثیری در سلامتی افراد ندارد و فقط آنها را در برابر اچ‌آی‌وی حفظ می‌کند. این ناهنجاری ژنتیکی با نام جهش دلتا۳۲ (delta 32 mutation) معروف است و دانشمندان سال‌ها بعد موفق شدند داروی ضد ویروس ماراویروک (maraviroc) را با تقلید از اثر جهش دلتا ۳۲ بسازند تا با مسدودکردن گیرنده‌های سی‌سی‌آر۵، از گسترش عفونت در بیماران مبتلا به ایدز جلوگیری‌کنند. کرون هشت سال پیش در ۶۶ سالگی به زندگی خود پایان داد اما میراث او برای مبارزه با اچ‌آی‌وی همچنان ادامه دارد و پنجره جدیدی را در علم پزشکی گشوده‌ است. البته این مقاومت عجیب تنها در کرون وجود نداشت. خیلی‌ها هستند که در برابر بیماری‌های مختلف، به‌ طور غیر معمولی مقاوم و بر عکس بسیار مستعد هستند. پیداکردن این افراد و همکاری‌شان با پزشکان، یافتن روش‌های درمانی جدید را به‌ همراه دارد.
آیا ماجرای ویروس اچ‌آی‌وی تکرار می‌شود؟
دکتر جیسون بُب (Jason Bobe)، متخصص ژنتیک از دانشکده پزشکی آیکان نیویورک ، به سراغ خانواده‌هایی رفت که گروه‌های سنی مختلفی داشتند و همه اعضای خانواده جز یک نفر، به بیماری کووید-۱۹ مبتلا شده‌ بودند. زیرا بررسی آزمایش‌های ژنتیکی همه اعضای یک خانواده، یافتن عوامل ژنتیکی مؤثر و شناسایی عوامل ژنتیکی مرموز را در مقاومت نسبت به بیماری، ساده‌تر می‌کند. در گذشته و برای بیماری‌های مختلف، پیداکردن چنین خانواده‌هایی ممکن بود سال‌ها یا حتی دهه‌ها زمان ببرد اما امروز به‌ لطف دنیای دیجیتال، دکتر بب با همکاری مدیران شبکه اجتماعی فیسبوک، بیماران مبتلا به کرونا و خانواده آنها را دنبال و خانواده‌های مناسب برای این پژوهش پیدا می‌کند. به‌ علاوه دکتر بب، پلتفرم آنلاینی را نیز راه‌اندازی کرده‌ است تا بیماران مبتلا به کرونا بدون علامت با تکمیل پرسشنامه آن، برای ورود به این پژوهش درباره تاب‌آوری در برابر کووید-۱۹ ارزیابی شوند.
جیسون بب امیدوار است تا چند ماه آینده توالی ژنتیکی افرادی را به‌ دست آورد که علائم مقاومت به بیماری کرونا را نشان می‌دهند. سپس نتایج به‌ دست آمده را به‌ دنبال یافتن جهش مشترکی بررسی می‌کند که به این افراد کمک کرده‌ است تا از ابتلا به ویروس فرار کنند. به ‌این ‌ترتیب راه برای ساختن داروهای ضد ویروسی هموار می‌شود که هم در برابر بیماری کرونا ایمنی ایجاد می‌کنند و هم برابر جهش‌های بعدی ویروس در آینده مقاوم هستند.