چه بیماری‌هایی شبیه دیابت نوع ۲ هستند؟

دیابت نوع 2 همیشه به‌راحتی قابل تشخیص نیست، زیرا بسیاری از علائم آن با بیماری‌ها و اختلالات دیگر شباهت دارد. به همین دلیل، گاهی دیابت اشتباه تشخیص داده می‌شود یا اصلاً تشخیص داده نمی‌شود. آگاهی از این شباهت‌ها می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر و درمان به‌موقع کمک کند.

دیابت چیست؟

دیابت (Diabetes Mellitus) یک اصطلاح کلی برای گروهی از اختلالات متابولیک مرتبط با انسولین است که توانایی بدن در تبدیل غذا به انرژی را مختل می‌کند. انسولین هورمونی است که توسط لوزالمعده تولید می‌شود و میزان گلوکز (قند) خون را تنظیم می‌کند. وقتی این سیستم دچار اختلال شود، قند خون بالا یا پایین می‌رود و علائم مختلفی ایجاد می‌شود.

خستگی مداوم

افراد مبتلا به دیابت درمان‌نشده یا تشخیص‌داده‌نشده، اغلب دچار خستگی شدید می‌شوند؛ زیرا بدن آن‌ها انسولین کافی تولید نمی‌کند یا نمی‌تواند از آن به‌درستی استفاده کند. با این حال، خستگی فقط مختص دیابت نیست و می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. قند خون خیلی پایین (هیپوگلیسمی) یا خیلی بالا (هیپرگلیسمی) هر دو می‌توانند باعث بی‌حالی شوند. تنها راه اطمینان از ارتباط خستگی با دیابت، انجام آزمایش‌های قند خون است. اگر خستگی بدون دلیل مشخص زندگی روزمره شما را مختل کرده، بهتر است با پزشک درباره احتمال دیابت نوع 2 صحبت کنید.

بی‌حسی یا گزگز دست و پا

نوروپاتی (آسیب عصبی) یکی از عوارض شناخته‌شده دیابت است، اما بی‌حسی و گزگز دست‌وپا همیشه به دیابت مربوط نیست.دلایل شایع دیگر شامل موارد زیر است:
    کمبود ویتامین B1 (بری‌بری)
    سندرم تونل کارپال
    شیمی‌درمانی
    ام‌اس
    مصرف زیاد الکل
    نارسایی کلیه
به همین دلیل، وجود این علامت به‌تنهایی برای تشخیص دیابت کافی نیست.

تغییرات خلق‌وخو

نوسانات سریع قند خون می‌تواند باعث تغییرات خلقی در افراد مبتلا به دیابت شود. اما این تغییرات ممکن است به دلایل دیگری هم رخ دهند، از جمله:
    اختلالات تیروئید
    کم‌خوابی یا اختلالات خواب
    افسردگی
    اختلال دوقطبی
    تغییرات هورمونی
    استرس‌های شدید زندگی
کنترل و پایش قند خون بهترین راه برای مشخص شدن نقش دیابت در این تغییرات است.

تکرر ادرار

ادرار کردن بیش از حد یا بیدار شدن شبانه برای ادرار (نکتوری) از علائم کلاسیک دیابت است، اما دلایل غیر دیابتی زیادی هم دارد، از جمله:
    بزرگی پروستات
    مصرف زیاد کافئین
    عفونت ادراری
    التهاب مجرای ادرار
    عفونت یا التهاب واژن
    آپنه انسدادی خواب
    سندرم مثانه دردناک

چگونه تشخیص دقیق بگیریم؟

آزمایش‌های قند خون دقیق‌ترین روش تشخیص دیابت هستند. تست A1C (هموگلوبین گلیکوزیله) رایج‌ترین آزمایش برای تشخیص دیابت و پیش‌دیابت است.
سایر آزمایش‌ها شامل:
    قند خون ناشتا
    تست تحمل گلوکز خوراکی
    قند خون تصادفی
    تست غربالگری گلوکز
دیابت نوع 2 در برابر سایر انواع دیابت
برخلاف تصور رایج، دیابت نوع 2 فقط مختص بزرگسالان نیست و کودکان هم ممکن است به آن مبتلا شوند. همچنین دیابت نوع 1 می‌تواند در بزرگسالی ظاهر شود. این کلیشه‌های سنی، خطر تشخیص اشتباه را افزایش می‌دهند.

پرسش‌های متداول

آیا تشخیص اشتباه دیابت نوع 2 شایع است؟ بله، به‌ویژه در افراد بالای 30 سال. حتی حدود 21٪ از بزرگسالانی که دیابت نوع 2 تشخیص داده شده‌اند، در واقع دیابت نوع 1 داشته‌اند. آیا دیابت نوع 2 می‌تواند به نوع 1 تبدیل شود؟ خیر، اما گاهی مشخص می‌شود که فرد از ابتدا دیابت نوع 1 داشته و به‌اشتباه نوع 2 تشخیص داده شده است. آیا بیماری‌های تیروئید با دیابت اشتباه گرفته می‌شوند؟ بله، علائم این دو بیماری می‌تواند شبیه باشد و از طرفی، افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض اختلالات تیروئید قرار دارند.