نقش چاقی و لاغری در سلامت باروری زنان

 تقریباً 12 درصد از دلایل تمام ناباروری‌ها کمبود وزن یا اضافه وزن است زیرا چربی اندک بدن منجر به تولید ناکافی استروژن و اختلال در سیکل ماهیانه زنان می‌شود، به طوری که احتمال ابتلا به ناباروری در زنانی که BMI (شاخص توده بدنی) کمتر از 19 در قبل از بارداری دارند، 25 درصد بیشتر است. همچنین زنانی که اختلالات غذایی مانند بی‌اشتهایی عصبی و رژیم‌های غذایی با کالری پایین دارند در معرض خطر بیشتری هستند. این زنان به دلیل کمبود مواد مغذی مهمی مانند ویتامین B12، روی، آهن و اسیدفولیک ناباروری را تجربه خواهند کرد. اضافه وزن در زنان به علت داشتن سلول‌های چربی (علاوه بر اندام‌های جنسی، سلول‌های چربی نیز هورمون‌های جنسی تولید می‌کنند)، موجب تولیدمثل بیش از حد هورمون‌های مردانه می‌شود که ناباروری را در پی خواهد داشت. به طور کلی می‌توان گفت هم زنان با کمبود وزن و هم زنان دارای اضافه وزن، دچار سیکل‌های قاعدگی نامنظم هستند و تخمک‌گذاری در آن‌ها رخ نمی‌دهد یا به اندازه کافی نیست.

اثر چاقی بر ناباروری

یکی از مشکلات مرتبط با چاقی، ناباروری است. چاقی می‌تواند با ایجاد علائمی مانند سندروم تخمدان پلی‌کیستیک، دیابت، اختلال در تعادل هورمونی، تغییر زمان قاعدگی، اختلال در قاعدگی و موارد دیگر بر باروری اثر منفی بگذارد. اختلال در قاعدگی زنان چاق سه برابر زنان دارای وزن مناسب است. چاقی دور شکم منجر به افزایش اختلال در قاعدگی و اختلال در تخمک‌گذاری و ناباروری در زنان می‌شود و این موضوع می‌تواند به دلیل اثر مقاومت به انسولین به ویژه در زنان نابارور مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک باشد. افزایش وزن منجر به تغییر میزان ترشح هورمون‌ها به خصوص تبدیل هورمون اصلی زنانه (استروژن) به هورمون‌های مردانه می‌شود. افزایش نسبت دور کمر به دور باسن نیز با کاهش میزان باروری همراه است. تحقیقات نشان داده است BMI بیش از 30 به ویژه در زنان سیگاری خطر تأخیر باروری را افزایش می‌دهد. همچنین زنان با BMI بیش از 25 ، دو برابر بیش از دیگران در معرض ابتلا به ناباروری قرار دارند.

کاهش وزن چه تاثیری بر سلامت باروری می گذارد؟

کاهش وزن در زنان می‌تواند موجب کمک به باورر شدن افراد شود. کاهش وزن می‌تواند در نتیجه لقاح آزمایشگاهی (IVF) تأثیرگذار باشد، البته این کاهش وزن باید به صورت تدریجی و آهسته باشد زیرا کاهش وزن با شتاب در زنان می‌تواند با نامنظم شدن عادت ماهیانه همراه شود.

ارتباط ورزش و سلامت باروری

به طور کلی زنانی که تحرک کافی دارند زمانی که اقدام به باردار شدن می‌کنند با مشکلات کمتری روبه‌رو می‌شوند و به علت داشتن وزن مناسب از عوارضی مانند فشار خون خاص بارداری، اختلالات گوارشی و نیز چاقی بیش از حد مصون می‌مانند. افراد چاق مبتلا به عارضه تخمدان پلی‌کیستیک و سندروم متابولیک که از عمده‌ترین دلایل نازایی است، می‌توانند با انجام حرکات ورزشی متعادل و زیر نظر متخصصص طب ورزشی این عارضه را درمان و از پیشرفت آن جلوگیری کنند. پیاده‌روی، شنا و یوگا سبب کاهش استرس می‌شود و با کاهش وزن، اثر مثبت زیادی بر باروری دارد اما ورزش‌های سنگین و دو ماراتن زنان را مستعد اختلالات قاعدگی و ناباروری می‌کند.