Entamoeba histolytica
انتاموبا هیستولیتیکا (Entamoeba histolytica) یک گونه آمیب در حوزه یوکاریوت ها در شاخه آمیبوزوا رده ی آرکامیبا راسته امیبوزوا سرده آنتاموباو گونه E. histolytica قراردارد انتاموبا هیستولیتیکا در سیر تکاملی اش بـه دو شـکل کیسـت (فـرم مقاوم) و تروفوزوئیت (فرم فعال) مشاهده می شود. تروفوزوئیت پس از استقرار در روده بزرگ و تکثیر، به کیست های یک تا چهار هسته ای تبدیل شده و با مدفوع دفع می شود .آلودگی انسان با انتاموبا هیستولیتیکا می‌تواند باعث بروز اسهال خونی آمیبی شود.
نحوه ی انتقال:
انتقال این آمیب (oral-fecal)(انتقال مدفوعی –دهانی) است. ازطریق آب یا غذای آلوده به درون دستگاه گوارش فرد صورت می‌گیرد.کیست این انگل بسیار مقاوم بوده و می‌تواند هفته‌ها در خاک مرطوب زنده بماند. پس از ورود کیست به دستگاه گوارش، تبدیل به شکل فعال خود شده و باعث ایجاد بیماری می‌شود.
انتاموبا هیستولیتیکا دو نوع بیماری در انسان ایجاد می کند:
1.ایجاد آمیبیازیس روده ای در روده بزرگ
2.انتقال انگل از روده بزرگ از طریق جریان خون به ارگان های دیگر و ایجاد آمیبیازیس خارج روده ای
علائم بالینی در فرد بیمار (آمیبیازیس روده ای):
این علائم معمولاً ۶–۲ هفته پس از آلودگی با کیست آغاز شده و به صورت:
1. اسهال (که دفعات آن در طول روز ممکن است به 6-12باربرسد)
2.درد شکم و دل پیچه
3.نفخ
4.تهوع
شدیدترین فرم بیماری گوارشی آن :
1.اسهال خونی آمیبی (دراسهال خونی، دفع خون و موکوس همراه با تروفوروئیت های حاوی گلبول قرمزمشاهده می گردد)
2.تب
3.درد شکم
4.کولیت مزمن
5. ایجاد زخم در روده و خونریزی روده
علائم بالینی آمیبیازیس خارج روده ای:
1.آبسه مغزی
2.آبسه کبدی
3.آبسه ریوی
چه افرادی در معرض خطر بیشتری هستند؟
این انگل بیشتر عفونت روده‌ای ایجاد می‌کند ولی عفونت علامت‌دار فقط در ۱۰٪ موارد رخ می‌دهد و باقی موارد بدون علامت می‌باشد. بعضی افراد بیشتر دچار آلودگی می‌شوند از جمله کسانی که در مناطق با بهداشت پایین زندگی می‌کنند یا کسانی که به این مناطق سفر می‌کنند. همچنین افرادی که در محل هایی به‌طور گروهی زندگی می‌کنند مثلاً پادگانها، خانه سالمندان، پانسیون و خوابگاه ها ومحل نگهداری افراد عقب مانده ذهنی بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند.
تشخیص آزمایشگاهی :
-Stool Exam(Fecal Smear )  سه نوبته)مشاهده کیست و یا تروفوزوئیت آمیب در مدفوع
-PCR ( تمایز بین دو گونه انتاموبا هیستولیتیکا و انتاموبا دیسپارتوصیه می شود که بدین منظور از روش های مولکولی استفاده می گردد.)
کنترل و پیشگیری:
1.استفاده از آب سالم و بهداشتی
2.شستشوی دست با مایع دستشویی یا صابون پس از اجابت مزاج
3.ضدعفونی کردن سبزیجات
4.محافظت از مواد غذایی و کنترل حشرات



شناسایی همزمان کیست و ترفوزیت انگل کمیاب شده ی آنتاموبا هیستولیتیکا در بخش پارازیتولوژی، آزمایشگاه تشخیص طبی نوبل