سیکلوسپورین

 این دارو نقش اساسی در پیشگیری از رد پیوند کلیه، کبد و قلب دارد. به دلیل تغییرپذیری بالای فارماکوکینتیک درون‌فردی و بین‌فردی، پایش درمانی دارو (TDM) برای سیکلوسپورین اهمیت حیاتی دارد.

نوع نمونه

نمونه‌ی استاندارد جهت سنجش، خون کامل EDTA است، زیرا بیش از 80٪ سیکلوسپورین در اریتروسیت‌ها توزیع می‌شود.

زمان نمونه‌گیری

زمان خون‌گیری باید دقیق و ثبت‌شده باشد:
C0  ( نمونه پیش از دوز بعدی): رایج‌ترین روش در ایران؛ نشان‌دهنده حداقل غلظت دارو.
C2  (دو ساعت پس از مصرف): در برخی پروتکل‌ها به کار می‌رود و شاخص بهتری از میزان جذب و سطح دارو در بدن است.

انتخاب زمان نمونه‌گیری مستقیماً بر تفسیر نتایج، کارایی درمان و پیشگیری از عوارضی همچون نفروتوکسیسیته تأثیر دارد.

روش‌های سنجش

در اغلب مراکز، ایمونواسی‌های خودکار مانند ECLIA و CLIA به دلیل سرعت، دسترسی و حساسیت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند. این روش‌ها امکان پایش دقیق و قابل اعتماد را برای پزشکان فراهم می‌کنند.
ملاحظات پیش‌تحلیلی (Pre-analytical)
انتخاب صحیح لوله (EDTA)
اجتناب از همولیز
ثبت دقیق زمان آخرین دوز دارو
رعایت این موارد برای تضمین اعتبار نتایج آزمایشگاهی ضروری است.

گزارش‌دهی

در برگه‌ی نتیجه باید نوع نمونه، روش سنجش و زمان خون‌گیری ذکر شود تا پزشک بتواند تفسیر بالینی معتبر و تصمیم‌گیری درمانی دقیق انجام دهد.

تجربه آزمایشگاه نوبل

در آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک نوبل، پایش سیکلوسپورین به صورت روزانه با روش‌های ECL و CLIA انجام می‌شود و نتایج با کیفیت بالا در اختیار پزشکان معالج قرار می‌گیرد؛ امری که نقش مهمی در هدایت درمان بیماران پیوندی دارد.

منابع:

KDIGO Clinical Practice Guideline for the Care of Kidney Transplant Recipients. Am J Transplant. 2009;9(Suppl 3):S1–S155.

Wallemacq P, Verbeeck RK. Clinical pharmacokinetics of cyclosporine. Clin Pharmacokinet. 2009;48(10):659–675.

Roberts DM, et al. Therapeutic drug monitoring of immunosuppressant drugs in clinical practice. Br J Clin Pharmacol. 2013;76(2):268–279.