داروی جدیدی که فشار خون مقاوم را کاهش می‌دهد و از کلیه‌ها محافظت می‌کند

نتایج تازه ارائه‌شده در نشست علمی انجمن قلب آمریکا نشان می‌دهد افزودن داروی نوظهور باکسدروستات (Baxdrostat) به درمان‌های استاندارد، موجب کاهش قابل‌توجه فشار خون و بهبود شاخص‌های سلامت کلیه در بیماران مبتلا به فشار خون کنترل‌نشده و بیماری مزمن کلیه (CKD) شده است. این دارو با مهار تولید هورمون آلدوسترون، عامل کلیدی در حفظ سدیم و افزایش فشار خون، ممکن است راهی نو برای درمان هم‌زمان فشار خون بالا و پیشگیری از نارسایی کلیه باشد. داروی تازه‌ای به نام باکسدروستات (Baxdrostat) در مراحل اولیه، امید تازه‌ای برای بیماران مبتلا به فشار خون بالا و بیماری مزمن کلیه ایجاد کرده است. تحقیقات مقدماتی نشان می‌دهد افزودن داروی جدید باکسدروستات به درمان‌های استاندارد، می‌تواند به کاهش فشار خون و کند کردن روند پیشرفت بیماری کلیوی در بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیه (CKD) که فشار خون کنترل‌نشده دارند کمک کند.نتایج این پژوهش در نشست علمی «فشار خون بالا» انجمن قلب آمریکا در سال 2025 ارائه شد و هم‌زمان در مجله انجمن نفرولوژی آمریکا (JASN) نیز منتشر گردید.

پیوند فشار خون بالا و بیماری مزمن کلیه

بیماری مزمن کلیه و فشار خون بالا رابطه‌ای تنگاتنگ دارند. کنترل‌نشدن هر یک از این دو، می‌تواند به بروز عوارض جدی مانند حمله قلبی، سکته مغزی، نارسایی قلبی و نارسایی کلیه منجر شود.یکی از عوامل کلیدی در این ارتباط، هورمون آلدوسترون است؛ هورمونی که توسط غده‌های فوق کلیوی ترشح می‌شود. آلدوسترون با افزایش نگه‌داری سدیم و آب در بدن، باعث بالا رفتن فشار خون می‌شود. سطوح بالای مزمن این هورمون می‌تواند دیواره رگ‌ها را ضخیم و سفت کند و در نهایت موجب آسیب به قلب و ایجاد زخم در کلیه‌ها گردد.بنابراین، آلدوسترون نقشی اساسی در بروز هر دو بیماری فشار خون بالا و نارسایی کلیه دارد.

نظر پژوهشگران

به گفته‌ی دکتر جیمی پی. دوایر (Jamie P. Dwyer)، نویسنده اصلی مطالعه و استاد بخش نفرولوژی و فشار خون در دانشگاه سلامت یوتا (University of Utah Health):«این یافته‌ها برای افرادی که با بیماری مزمن کلیه و فشار خون بالا زندگی می‌کنند، امیدوارکننده است. این دو وضعیت اغلب در کنار هم رخ می‌دهند و چرخه‌ای خطرناک ایجاد می‌کنند. فشار خون بالا عملکرد کلیه را بدتر می‌کند و کاهش عملکرد کلیه نیز به نوبه خود فشار خون را بالا می‌برد. این چرخه می‌تواند زندگی بیماران را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.»

طراحی مطالعه و ویژگی شرکت‌کنندگان

هدف مطالعه، بررسی ایمنی و اثربخشی داروی باکسدروستات در کاهش فشار خون در افرادی بود که:
    به بیماری مزمن کلیه پیشرفته مبتلا بودند (در آستانه نارسایی کلیه یا نیاز به پیوند)
    و در عین حال فشار خون آن‌ها با وجود مصرف داروهای استاندارد همچنان بالا بود.
تمام شرکت‌کنندگان پیش‌تر از مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE inhibitors) یا مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین (ARBs) استفاده می‌کردند، داروهایی که به تنظیم سیستم هورمونی مرتبط با فشار خون کمک می‌کنند. در آغاز مطالعه، میانگین فشار خون سیستولیک بیماران 151 میلی‌متر جیوه بود.نتایج آزمایش ادرار نشان داد سطح آلبومین در ادرار آنان به‌طور میانگین 714 میلی‌گرم بر گرم کراتینین است (بالاتر از حد نرمال 30 )، و شاخص عملکرد کلیه (eGFR) به‌طور میانگین 44 میلی‌لیتر در دقیقه بود، نشانه‌ای واضح از بیماری مزمن کلیه.

نتایج کاهش فشار خون پس از درمان

از میان 195 شرکت‌کننده، 192 نفر به‌صورت تصادفی در سه گروه قرار گرفتند:
    دوز پایین باکسدروستات (0.5 تا 1 میلی‌گرم)
    دوز بالا باکسدروستات (2 تا 4 میلی‌گرم)
    دارونما (Placebo)
پس از ۲۶ هفته درمان:
    بیماران دریافت‌کننده باکسدروستات، به‌طور میانگین 8.1 میلی‌متر جیوه کاهش بیشتر در فشار خون سیستولیک نسبت به گروه دارونما داشتند (حدود 5٪ کاهش).
    افزایش سطح پتاسیم خون در 41٪ از دریافت‌کنندگان باکسدروستات مشاهده شد، در حالی که در گروه دارونما تنها ۵٪ بود. بیشتر این موارد خفیف تا متوسط بودند.
    هیچ مرگ یا عارضه غیرمنتظره‌ای گزارش نشد. عوارض جدی در 9٪ از گروه باکسدروستات و 3٪ از گروه دارونما دیده شد.
در یک تحلیل تکمیلی، پژوهشگران متوجه شدند میزان آلبومین ادرار در بیماران مصرف‌کننده باکسدروستات ۵۵٪ کمتر از دارونماست.کاهش مشابهی با داروهایی که پیشرفت بیماری کلیوی را به تأخیر می‌اندازند. دکتر دوایر افزود:«کاهش آلبومین ادرار نشانه‌ای امیدوارکننده است که شاید باکسدروستات بتواند از آسیب کلیوی جلوگیری کند. اکنون این موضوع در دو کارآزمایی بزرگ فاز ۳ در حال بررسی است.»

نظر کارشناسان مستقل

دکتر جوردانا بی. کوهن (Jordana B. Cohen)، استاد دانشگاه پنسیلوانیا و رئیس پیشین کمیته علمی فشار خون و کلیه در انجمن قلب آمریکا، که در این پژوهش نقشی نداشت، گفت:«نتایج جدید بسیار دلگرم‌کننده است. این کلاس جدید داروهای ضدفشارخون احتمالاً هم برای کلیه و هم برای قلب مفید بوده و می‌تواند ایمن و مؤثر برای گروه وسیعی از بیماران باشد. پیش‌تر بیماران مبتلا به بیماری کلیوی اغلب از مطالعات دارویی کنار گذاشته می‌شدند، اما اکنون داده‌ها نشان می‌دهد این بیماران دارو را به خوبی تحمل کرده‌اند و هم فشار خون و هم شاخص‌های کلیوی آن‌ها بهبود یافته است. این دارو می‌تواند نقطه عطفی در درمان فشار خون در این بیماران باشد.»

جزئیات و پس‌زمینه مطالعه

    تعداد شرکت‌کنندگان: 195 نفر (میانگین سنی 66 سال)
    جنسیت و تنوع: 32 ٪ زن، 40٪ سفیدپوست غیرهیسپانیک، 80٪ مبتلا به دیابت نوع 2 
    مراکز تحقیق: 71 مرکز در سراسر ایالات متحده
    شرایط ورود: فشار خون سیستولیک ≥140 (یا ≥130 برای بیماران دیابتی) با وجود مصرف حداکثر دوز ACE یا ARB
    میانگین شاخص eGFR: 44 میلی‌لیتر در دقیقه
    میانگین نسبت آلبومین به کراتینین: 713 میلی‌گرم بر گرم
    مدت مطالعه: 26 هفته
    هدف اصلی: بررسی تغییرات فشار خون سیستولیک و عوارض جانبی
داروی باکسدروستات متعلق به گروهی از داروهاست که تولید آلدوسترون را مهار می‌کنند. این داروها در حال بررسی به‌عنوان درمان‌های بالقوه برای فشار خون بالا، بیماری مزمن کلیه و نارسایی قلبی هستند.در حال حاضر، باکسدروستات هنوز تأییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) را برای استفاده بالینی دریافت نکرده است.