بیماران کلیوی مراقب گرمای تابستان باشند

محمدمهدی حسینی، استاد تمام گروه جراحی کلیه و مجاری ادراری، با اشاره به آسیب‌پذیری بیشتر بیماران کلیوی در برابر شرایط آب و هوایی گرم، حفظ تعادل دقیق مایعات بدن در این بیماران را حائز از اهمیت بالا خواند و گفت: از یک سو، افزایش دما و تعریق می‌تواند موجب کم‌آبی شود و از سوی دیگر، اختلال در عملکرد کلیه‌ها، دفع مناسب مایعات اضافی را با مشکل مواجه می‌کند. برای بیماران نیازمند دیالیز، میزان مصرف مایعات باید به دقت و بر اساس دستور پزشک معالج تنظیم شود؛ اغلب این میزان بر اساس میزان تقریبی 500 میلی‌لیتر به علاوه حجم ادرار 24 ساعته تعیین می‌شود.
لازم است این بیماران از نوشیدنی‌های خنک و بدون نمک نظیر آب خالص و دمنوش‌های رقیق استفاده کنند که دیگر راهکار حفظ سلامت این بیماران است. این بیماران می‌توانند میزان مصرف مایعات خود را با در نظر گرفتن حجم ادرار 24 ساعته و افزودن 500 تا 1000 میلی‌لیتر به آن تنظیم کنند؛ همچنین در صورت افزایش تعریق، افزایش اندک مایعات مجاز است. آگاهی از نشانه‌های بروز کم‌آبی نظیر خشکی دهان، سرگیجه، افت فشار خون، کاهش ادرار و علائم اضافه‌بار مایعات، از جمله تورم اندام‌ها، تنگی نفس، افزایش ناگهانی وزن برای این بیماران ضروری میباشد. در زمینه آگاهی از وضعیت سلامت در فصل گرما، حفظ رنگ معمول ادرار و جلوگیری از غلیظ شدن آن اهمیت دارد.
کاهش مصرف نمک در این فصل برای بیماران کلیوی ضروری است، مصرف مواد غذایی شور، ترشی‌ها، فست‌فودها و کنسروها باید به کمترین میزان ممکن برسد تا از ایجاد تشنگی و احتباس مایعات در بدن جلوگیری شود؛ با این حال، در صورت تعریق شدید ممکن است تحت نظر پزشک، مصرف اندکی نمک بیشتر توصیه شود. توصیه می‌شود مصرف میوه‌های حاوی پتاسیم بالا نظیر موز، پرتقال و طالبی، همچنین مصرف سبزی‌های با این ویژگی مانند سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی محدود شده و در مقابل، مصرف میوه‌های کم‌پتاسیم مانند سیب، انگور و آناناس در اولویت قرار بگیرد. در حالی که بیماران دیالیزی به پروتئین هم نیاز دارند، بیماران مبتلا به CKD ممکن است بر اساس نظر پزشک معالج، نیاز به محدودیت مصرف پروتئین داشته باشند.
بهتر است بیماران کلیوی در این فصل، مصرف نوشیدنی‌های مدر نظیر چای غلیظ، قهوه و یا نوشیدنی‌های الکلی را محدود کنند. بیماران کلیوی بهتر است از قرار گرفتن در معرض گرمای شدید به ویژه حضور در فضاهای باز در ساعات اوج گرما (10 صبح تا 16 بعدازظهر) خودداری کنند. خنک نگه داشتن محیط زندگی، استفاده از وسایل سرمایشی نظیر کولر یا پنکه توصیه می‌شود؛ همچنین مصرف مایعات باید به صورت جرعه‌های کوچک و در طول روز انجام شود و از مصرف یک باره حجم زیاد مایعات پرهیز شود. افزایش ناگهانی وزن می‌تواند نشانه‌ای از احتباس مایعات باشد و باید مورد توجه قرار گیرد؛ انجام ورزش و فعالیت‌های بدنی در ساعات خنک روز (صبح زود یا عصر) و با شدت کم (مانند پیاده‌روی آرام و یوگا) و پرهیز از ورزش در محیط‌های گرم و باز نیز از دیگر راهکارها است. همچنین افزودن اندکی نمک به غذا می‌تواند در این شرایط کمک‌کننده باشد، اما مصرف محلول‌های ORS برای بیماران دیالیزی اغلب توصیه نمی‌شود. بیماران کلیوی در فصل تابستان نیازمند توجه ویژه به تنظیم مصرف مایعات، نمک، پتاسیم و فعالیت بدنی هستند؛ پایش منظم وضعیت جسمانی و مشورت با پزشک معالج یا متخصص تغذیه کلیه برای تنظیم دقیق برنامه غذایی و میزان مصرف مایعات، امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.