آیا ویروس های هپاتیت B و C از علل عمده سرطان کبد هستند؟

 دو میلیون مورد از سرطان ها در سطح جهان ناشی از عفونت ها هستند که اغلب در کشور های در حال توسعه رخ می دهند و نکته جالب تر اینکه در بیش از نیمی از موارد، افراد کمتر از 50 سال را مبتلا می کنند. ویروس های پاپیلوم انسانی(HPV)، هلیکوباکتر پیلوری(HP) ویروس هپاتیت B و ویروس هپاتیت C عامل اصلی عفونی و علت بسیاری از این سرطان ها شناخته شده اند.

شایع ترین سرطان های ناشی از عوامل عفونی

سرطان دهانه رحم، سرطان معده، و سرطان کبد که مرتبط با هپاتیت Bو C است را از شایع ترین سرطان های ناشی از عوامل عفونی دانست. از راهکارهای ساده برای محافظت در برابر عوامل عفونی توجه به اصول بهداشت فردی و عمومی، انجام واکسیناسیون به موقع، رعایت اصول ایمنی تزریق و مصرف درست و به جای آنتی بیوتیک های تجویز شده توسط پزشک است.

نقش ویروس ها در ایجاد سرطان

ویروس هایی که نقش آن ها در ایجاد سرطان شناخته شده است اغلب منجر به عفونت های پایدار و طولانی مدت در انسان می شود. افراد از نظر حساسیت ژنتیکی و پاسخ ایمنی به ویروس ها با یکدیگر فرق دارند و این امر باعث تفاوت در مقدار تکثیر ویروس و گرایش بافتی در فرد میزبان می شود. اکثر ویروس های ایجاد کننده تومور معمولا به بافت های خاصی گرایش دارند که احتمالا به علت وجود گیرنده های ویروسی در سطح برخی از سلول ها و یا فاکتورهای داخلی سلولی برای بیان ژن های ویروسی است. به عنوان مثال ویروس هپاتیت Bو C در کبد و هرپس ویروس با سرطان بینی و سرطان گلو در ارتباط هستند. البته همه عفونت های ویروسی منجر به سرطان نمی شوند مثلا آدنو ویروس ها گروه بزرگی از ویروس ها هستند که به مقدار فراوان در طبیعت پراکنده هستند و معمولا انسان را آلوده کرده و موجب بیماری های حاد خفیف در مجاری تنفسی و گوارشی می شوند اما به عنوان عامل مولد سرطان در انسان شناخته نشده اند. ویروس پاپیلوم انسانی رایج ترین عفونتی است که از طریق آمیزش جنسی انتقال می یابد. در نقاط مختلف دنیا میزان آلودگی به انواع این ویروس در افراد سالم از 5 تا 40 درصد متفاوت است. این عفونت در بسیاری از زنانی که دچار آن هستند در نهایت برطرف می شود اما در برخی از آن ها عفونت به صورت دائمی در می آید که این عفونت دائمی یکی از عوامل خطر ایجاد سرطان گردن رحم است.
ویروس هلیکوباکتری پیلوری علت اولیه زخم معده و التهاب معده است که این نوع ویروس می تواند در ابتلا به سرطان معده نقش داشته باشد. درمان عفونت معده ناشی از هلیکوباکتر پیلوری می تواند از بروز نوع خاصی از سرطان معده جلوگیری کند البته بسیاری از عفونت ها نه علامتی دارند و نه به سرطان ختم می شوند. میزان عفونت این باکتری در افرادسالم و در نقاط مختلف ایران بیش از ۷۰ درصد است و حتی کودکان با سن کم نیز به این باکتری آلوده هستند که شاید توجیه کننده بروز بالای سرطان معده در ایران باشد.

هپاتیت B و C

کبد یکی از بزرگترین اندام‌های بدن است که در سمت راست بالای شکم پشت دنده ها قرار گرفته است. کبد وظایف مهمی بر عهده دارد که از جمله آن ها تصفیه مواد مضر خون از طریق مدفوع و ادرار است. تولید صفرا برای کمک به گوارش چربی های غذا و ذخیره گلیکوژن( قند) ماده ای که بدن از آن برای ایجاد انرژی از دیگر وظایف کبد است. تشخیص و درمان زودهنگام سرطان کبد باعث کاهش احتمال مرگ ناشی از این نوع سرطان می شود. هپاتیت نوعی بیماری است که منجر به التهاب کبد شده و آسیب طولانی مدت به بافت کبد احتمال ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد.هپاتیت را به طور معمول گروهی از ویروس ها به نام ویروس های هپاتیت ایجاد می کند. ویروس های هپاتیت Bو C از علل عمده سرطان کبد در دنیا است، این ویروس ها از طریق تزریق خون، داروهای تزریقی و فعالیت جنسی منتقل می شوند گفتنی ست، واکسیناسیون بر علیه هپاتیت Bو C می تواند از ابتلا به سرطان کبد جلوگیری نمایند. خطر ابتلا به سرطان کبد به دلیل مصرف غذاهای آلوده به آفلاتوکسین افزایش می یابد. افلاتوکسین سم ناشی از قارچی است که روی موادغذایی نظیر حبوبات، آجیل و نان که به درستی نگهداری نشده اند رشد می کنند افراد ممکن است از طریق مصرف گوشت قرمز یا محصولات لبنی حاصل از حیواناتی که غذای آلوده مصرف کرده اند نیز در معرض آفلاتوکسین قرار بگیرند.