شیوع بالای ویروس‌های آنفلوانزای پرندگان

پژوهشگران موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی با همکاری دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های طیور سازمان دامپزشکی کشور در یک طرح تحقیقاتی، شیوع ویروس آنفلوانزای H9N2 را در تمامی بازارهای فروش پرندگان زنده، باغ‌های پرندگان و پارک‌ها و باغ‌وحش‌های فعال را مورد بررسی قرار دادند.

 آنفلوانزای پرندگان یکی از مهم‌ترین بیماری‌های مشترک بین انسان و دام است و از نظر اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و بهداشت عمومی اهمیت زیادی دارد. این بیماری توسط ویروس‌های تیپ A آنفلوانزا ایجاد  و در پرندگان باعث بیماری می‌شود. سازمان بهداشت جهانی دام، ویروس‌های آنفلوانزای پرندگان را بر اساس بیماری‌زایی در طیور به دو نوع ویروس‌های با بیماری‌زایی پایین و ویروس‌های با بیماری‌زایی بالا یا آنفلوانزای فوق حاد بیان تقسیم می‌کند. ویروس آنفلوانزای پرندگان تیپ H9N2 شایع‌ترین ویروس آنفلوانزا با بیماری‌زایی کم در بین پرندگان سراسر دنیا است. پرندگان آبزی وحشی، میزبان طبیعی ویروس‌های آنفلوانزا هستند؛ اما ویروس‌های H9N2 در این پرندگان به نسبت غیر معمول است. این تیپ ویروس‌ها که با پرندگان سازگار شده است، در ۲۰ سال گذشته یک نگرانی بزرگ در صنعت طیور بود؛ اما در عین حال به دلیل این‌که برخی از دودمان‌های این ویروس قابلیت انتقال به انسان را دارند، به عنوان یک نگرانی بهداشت عمومی نیز تلقی می‌شود. در ایران علاوه‌بر طیور صنعتی، پرورش طیور بومی نیز رونق دارد. جهت عرضه و فروش طیور بومی، بیش از ۱۰۰ بازار زنده فروشی وجود دارد. تقریبا در اکثر مناطق روستایی کشور، طیور بومی پرورش داده می‌شود. در این بازارها انواع گونه‌های پرندگان عرضه می‌شود و در کنار هم قرار می‌گیرند. تنوع گونه‌ها، ارتباط آن‌ها با هم، پایین بودن وضعیت بهداشتی و امنیت زیستی بازارها، سبب می‌شود این بازارها به عنوان منبع بالقوه برای ویروس‌ها آنفلوانزا مطرح باشند. با توجه به تعدد بازارهای فروش پرندگان در کشور و اهمیت طیور بومی در نگه‌داری و انتقال ویروس‌های آنفلوانزای H9N2، پژوهشگران با انجام یک مطالعه شیوع سرمی و مولکولی این بیماری را در کشور، بررسی کردند.
برای انجام این تحقیق که از مرداد ماه تا آخر آذرماه سال ۱۳۹۵ انجام شد، تمامی بازارهای فروش پرندگان زنده، باغ‌های پرندگان و پارک‌ها و باغ‌وحش‌هایی که در زمان انجام مطالعه فعال بودند و پرنده داشتند، مورد بررسی قرار گرفتند. در هر یک از واحدها حداقل از ۴۰ پرنده از گونه‌های مختلف خون‌گیری شد. همزمان در هر یک از واحدها از ۶۰ پرنده آبزی نیز نمونه سواب کلواک گرفته شد.
بر اساس مشاهدات؛ بیشترین تعداد نمونه مثبت در استان‌های مازندران، تهران، آذربایجان شرقی به ترتیب با ۱۱، ۹ و هشت واحد بود. بیشترین تعداد پرنده مثبت نیز مربوط به استان‌های آذربایجان شرقی و مازندران بود. بررسی‌ها نشان داد که بالاترین درصد مثبت از نظر ویروس مربوط به بوقلمون و مرغ و کم‌ترین نیز مربوط به اردک و غاز بود.
نتیجه به دست آمده نشان‌دهنده شیوع بالای ویروس‌های آنفلوانزای H9N2 و گردش آن‌ها در بین طیور عرضه‌شده در بازارهاست. در مشاهدات میدانی، علاوه بر پایین بودن سطح امنیت زیستی در بازارها، وضعیت بهداشتی طیور کشتار شده عرضه شده نیز مناسب نبوده و حتی در بسیاری از موارد غیر بهداشتی است که می‌تواند از نظر بهداشت عمومی و انتقال سایر بیماری‌های مشترک نیز مسئله‌ساز شود.


تاریخ انتشار : 1400/04/07
تعداد بازدید: 284