پنومونی یا ذات الریه را بشناسید

 پنومونی عفونتی است که کیسه های هوایی یک یا هر دو ریه را ملتهب می کند. کیسه های هوا ممکن است با مایع یا چرک پر شود و باعث سرفه همراه با خلط یا چرک، تب، لرز و مشکل در تنفس شود. ارگانیسم های مختلفی از جمله باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها می توانند باعث ذات الریه شوند. پنومونی می تواند از شدت خفیف تا تهدید کننده زندگی متغیر باشد. این بیماری برای نوزادان و کودکان خردسال، افراد بالای 65 سال و افرادی که مشکلات سلامتی یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند جدی‌تر است.
علائم پنومونی
علائم و نشانه های ذات الریه بسته به عواملی مانند نوع میکروب عامل عفونت، سن و سلامت کلی شما از خفیف تا شدید متفاوت است. علائم و نشانه‌های خفیف اغلب شبیه علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا اما طولانی‌تر هستند. علائم و نشانه های پنومونی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
*درد قفسه سینه هنگام نفس کشیدن یا سرفه
*سردرگمی یا تغییرات در آگاهی ذهنی (در بزرگسالان 65 سال و بالاتر)
*سرفه که ممکن است خلط ایجاد کند
*خستگی
*تب، تعریق و لرز
*دمای بدن کمتر از حد طبیعی (در بزرگسالان بالای 65 سال و افراد با سیستم ایمنی ضعیف)
*حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
*تنگی نفس
نوزادان ممکن است هیچ علامتی از عفونت نشان ندهند. یا ممکن است استفراغ کنند، تب و سرفه داشته باشند، بیقرار یا خسته و بدون انرژی به نظر برسند، یا در تنفس و غذا خوردن مشکل داشته باشند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر مشکل تنفس، درد قفسه سینه، تب مداوم 102 فارنهایت (39 درجه سانتیگراد) یا بالاتر، یا سرفه مداوم دارید، به خصوص اگر چرک سرفه می کنید، به پزشک مراجعه کنید. به ویژه مهم است که افراد در این گروه های پرخطر به پزشک مراجعه کنند:
*بزرگسالان بالای 65 سال
*کودکان کمتر از 2 سال با علائم و نشانه ها
*افرادی که دارای یک بیماری زمینه ای یا سیستم ایمنی ضعیف هستند
*افرادی که شیمی درمانی می کنند یا داروهایی مصرف می کنند که سیستم ایمنی را سرکوب می کند
برای برخی از افراد مسن و افراد مبتلا به نارسایی قلبی یا مشکلات مزمن ریوی، ذات‌الریه می‌تواند به سرعت به یک وضعیت تهدید کننده زندگی تبدیل شود.
علل بروز پنومونی
بسیاری از میکروب ها می توانند باعث ذات الریه شوند. شایع ترین باکتری ها و ویروس ها در هوایی که تنفس می کنیم هستند. بدن شما معمولاً از آلوده کردن این میکروب ها به ریه ها جلوگیری می کند. اما گاهی اوقات این میکروب ها می توانند بر سیستم ایمنی شما غلبه کنند، حتی اگر سلامتی شما به طور کلی خوب باشد. ذات الریه بر اساس انواع میکروب هایی که باعث آن می شوند و محل ابتلا به عفونت طبقه بندی می شود.
پنومونی اکتسابی از جامعه
پنومونی اکتسابی از جامعه شایع ترین نوع پنومونی است. در خارج از بیمارستان ها یا سایر مراکز مراقبت های بهداشتی رخ می دهد. ممکن است ناشی از:
*باکتری ها: شایع ترین علت پنومونی باکتریایی در ایالات متحده استرپتوکوک پنومونیه است. این نوع ذات الریه می تواند به خودی خود یا پس از سرماخوردگی یا آنفولانزا رخ دهد. ممکن است یک قسمت (لوب) ریه را تحت تأثیر قرار دهد، (وضعیتی به نام پنومونی لوبار)
*موجودات شبیه باکتری: مایکوپلاسما پنومونیه نیز می تواند باعث ذات الریه شود. معمولاً علائم خفیف‌تری نسبت به سایر انواع پنومونی ایجاد می‌کند که معمولاً آنقدر شدید نیست که نیاز به استراحت در رختخواب داشته باشد.
*قارچ: این نوع ذات الریه در افرادی که مشکلات سلامتی مزمن یا سیستم ایمنی ضعیف دارند و در افرادی که دوزهای زیادی از ارگانیسم ها را استنشاق کرده اند، بیشتر دیده می شود. قارچ های ایجاد کننده آن را می توان در خاک یا مدفوع پرندگان یافت و بسته به موقعیت جغرافیایی متفاوت است.
*ویروس ها، از جمله COVID-19: برخی از ویروس هایی که باعث سرماخوردگی و آنفولانزا می شوند می توانند باعث ذات الریه نیزه شوند. ویروس ها شایع ترین علت ذات الریه در کودکان زیر 5 سال هستند. پنومونی ویروسی معمولاً خفیف است. اما در برخی موارد ممکن است بسیار جدی شود. کروناویروس 2019 (COVID-19) ممکن است باعث ذات الریه شدید شود .
پنومونی اکتسابی در بیمارستان
برخی از افراد در طول بستری شدن در بیمارستان به دلیل بیماری دیگری به ذات الریه مبتلا می شوند. ذات الریه اکتسابی در بیمارستان می تواند جدی باشد زیرا باکتری های ایجاد کننده آن ممکن است در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم تر باشند و افرادی که به آن مبتلا می شوند قبلاً بیمار بوده اند. افرادی که از دستگاه‌های تنفسی (تهویه‌ها) در بخش‌های مراقبت‌های ویژه استفاده می‌ کنند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این نوع پنومونی هستند.
پنومونی اکتسابی از مراقبت های بهداشتی
پنومونی اکتسابی از مراقبت های بهداشتی یک عفونت باکتریایی است که در افرادی که در مراکز مراقبت طولانی مدت زندگی می کنند یا در کلینیک های سرپایی از جمله مراکز دیالیز کلیه تحت مراقبت قرار می گیرند، رخ می دهد. مانند ذات الریه اکتسابی بیمارستانی، پنومونی اکتسابی از مراقبت های بهداشتی نیز می تواند توسط باکتری هایی ایجاد شود که نسبت به آنتی بیوتیک ها مقاوم تر هستند.
پنومونی آسپیراسیون
پنومونی آسپیراسیون زمانی رخ می دهد که غذا، نوشیدنی، استفراغ یا بزاق را به ریه های خود وارد می کنید. اگر چیزی رفلکس طبیعی تهوع شما را مختل کند، مانند آسیب مغزی یا مشکل بلع، یا استفاده بیش از حد از الکل یا مواد مخدر، آسپیراسیون احتمال بیشتری دارد که دچار این نوع پنومونی شوید.
عوامل خطر
ذات الریه می تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد. اما دو گروه سنی در بالاترین خطر عبارتند از:
*کودکانی که 2 سال یا کمتر دارند
*افرادی که 65 سال یا بیشتر سن دارند
سایر عوامل خطر عبارتند از:

*در بیمارستان بستری شدن: اگر در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان هستید، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به ذات الریه هستید.
*بیماری مزمن: در صورت ابتلا به آسم، بیماری انسداد مزمن ریه (COPD) یا بیماری قلبی، احتمال ابتلا به ذات الریه بیشتر است.
*سیگار کشیدن: سیگار به دفاع طبیعی بدن شما در برابر باکتری ها و ویروس هایی که باعث ذات الریه می شوند آسیب می رساند.
*سیستم ایمنی ضعیف یا سرکوب شده: افرادی که مبتلا به اچ‌آی‌وی/ ایدز هستند، پیوند عضو انجام داده‌اند یا شیمی‌درمانی یا استروئیدهای طولانی‌مدت دریافت می‌کنند، در معرض خطر بیشتری هستند.
عوارض پنومونی
حتی با درمان، برخی از افراد مبتلا به پنومونی، به ویژه آنهایی که در گروه های پرخطر قرار دارند، ممکن است عوارضی را تجربه کنند، از جمله:
*باکتری در جریان خون (باکتریمی): باکتری هایی که از ریه های شما وارد جریان خون می شوند می توانند عفونت را به سایر اندام ها گسترش دهند و به طور بالقوه باعث نارسایی اندام شوند.
*دشواری در تنفس: اگر ذات الریه شما شدید است یا بیماری های مزمن زمینه ای ریوی دارید، ممکن است در تنفس اکسیژن کافی مشکل داشته باشید. ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان و استفاده از دستگاه تنفس در حین بهبود ریه داشته باشید.
*تجمع مایع در اطراف ریه ها (پلورال افیوژن): ذات الریه ممکن است باعث ایجاد مایع در فضای نازک بین لایه های بافتی شود که ریه ها و حفره قفسه سینه (پلور) را پوشانده است. اگر مایع عفونی شود، ممکن است لازم باشد آن را از طریق لوله قفسه سینه تخلیه کنید یا با جراحی خارج کنید.
*آبسه ریه: اگر در یک حفره در ریه چرک ایجاد شود، آبسه ایجاد می شود. آبسه معمولا با آنتی بیوتیک درمان می شود. گاهی اوقات برای برداشتن چرک به جراحی یا تخلیه با یک سوزن یا لوله بلند در آبسه نیاز است.
جلوگیری از پنومونی
برای کمک به پیشگیری از ذات الریه:
*واکسن بزنید: واکسن هایی برای پیشگیری از برخی از انواع ذات الریه و آنفولانزا در دسترس هستند. در مورد دریافت این واکسن ها با پزشک خود صحبت کنید. دستورالعمل های واکسیناسیون در طول زمان تغییر کرده است، بنابراین مطمئن شوید که وضعیت واکسیناسیون خود را با پزشک خود بررسی کنید، حتی اگر به یاد داشته باشید که قبلا واکسن ذات الریه دریافت کرده اید.
*مطمئن شوید که کودکان واکسینه می شوند: پزشکان یک واکسن متفاوت پنومونی را برای کودکان کمتر از 2 سال و برای کودکان 2 تا 5 ساله که در معرض خطر بیماری پنوموکوک هستند توصیه می کنند. کودکانی که در یک مرکز مراقبت از کودکان گروهی حضور دارند نیز باید واکسن را دریافت کنند. پزشکان همچنین واکسن آنفولانزا را برای کودکان بزرگتر از 6 ماه توصیه می کنند.
*بهداشت را خوب رعایت کنید: برای محافظت از خود در برابر عفونت های تنفسی که گاهی منجر به ذات الریه می شود، دست های خود را مرتب بشویید یا از ضدعفونی کننده های الکلی استفاده کنید.
*سیگار نکشید: سیگار به دفاع طبیعی ریه های شما در برابر عفونت های تنفسی آسیب می رساند.
*سیستم ایمنی خود را قوی نگه دارید: به اندازه کافی بخوابید، به طور منظم ورزش کنید و یک رژیم غذایی سالم داشته باشید.