زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند

رئیس گروه پیشگیری از بیماری های غیر واگیر دار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان همدان پوکی استخوان در زنان را شایع تر از مردان خواند و اظهار کرد زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند.

 پوکی استخوان در خانم ها زودتر  و با سرعت بیشتری آغاز شده و در نتیجه  استئوپرز سریعتر رخ می دهد. عوامل مختلفی در ابتلا به پوکی استخوان اثر گذار است که از جمله موارد مهم آن می توان به عوامل باروری، شروع سن قاعدگی، شیردهی و یائسگی اشاره کرد. استخوان ها زنده هستند و هر  روز مقداری کلسیم از استخوان کنده شده و مقداری نیز در آن رسوب می کند. استخوان ها در حال محکم تر شدن تا 30 سالگی است و درست در همین ایام  باید به فکر محکم تر شدن بنای آن باشیم.بعد از سن 30 سالگی استخوان ها شروع به تحلیل رفتن می کنند که این در سنین بعد از یائسگی شدیدتر می شود ، همچنین در  صورت نداشتن تغذیه مناسب و ورزش نیز استخوان های ضعیفی از همان ابتدا تشکیل می شود. علت این مسئله از دست دادن مواد معدنی استخوان مثل کلسیم است که باعث ایجاد استخوان هایی ضعیف می شود. ساده انگاری است ، اگر فکر کنیم تنها افراد مسن در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارند. خطر شکستگی ران در یک زن برابر خطر جمعی بروز سرطان رحم، سینه و تخمدان است، همچنین شکستگی لگن و ران باعث بیش از 300 هزار نفر بستری در سال است. از هر 5 نفر با شکستگی لگن یک نفر از سرای سالمندان سر در می آورد و بعضی از بیماران هرگز قادر به راه رفتن نیستند که شایع ترین محل شکستگی ها اغلب درناحیه ساعد، لگن و مهره رخ می دهد. افراد بالای 60 سال، افراد دارای سابقه شکستگی بعد از 50 سالگی، افراد سیگاری و افراد دارای وزن کم در خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند. افرادی که الکل مصرف می کنند و افرادی که قبل از سن 45 سالگی یائسه شده باشند نیز در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند که این افراد می توانند به امر پیشگیری بپردازند چرا که پوکی استخوان به راحتی قابل پیشگیری است. برخی دارو ها از جمله داروهای کورتون،شیمی درمانی، رادیوتراپی، ضد تشنج، تیروئید، مهار کننده هورمون های جنسی و داروهای مهار ایمنی نیز زمینه ساز پوکی استخوان هستند و باید تحت نظر پزشک معالج مصرف شود. افراد باید در سنین جوانی به فکر ساختن استخوان هایی محکم باشند همچنین تغذیه سالم و سبک زندگی درست نیز برای آقایان و خانمها توصیه می شود. راهکارهای بسیار ساده ای برای امر پیشگیری وجود دارد که  باید این نکات رعایت شود تا از بروز پوکی استخوان پیشگیری شود. مقادیر مشخص و پیشنهادی از سوی پزشک، کلسیم و ویتامین دی مصرف شود، همچنین فعالیت منظم در امر پیشگیری بسیار موثر است. در معرض دود سیگار یا مصرف الکل نباید قرار گیریم، همچنین با پزشک خود در مورد سلامت استخوان ها مشورت کنیم و در صورتیکه پزشک اندازه گیری تراکم استخوان را تجویز کند، باید انجام دهیم و سهل انگاری نکنیم.
مصرف قرص های پیشگیری از بارداری که دارای استروژن هستند نقش محافظتی براستخوان ایجاد می کند، اما قرص های پیشگیری از بارداری همانند شمشیر دو لبه است که مصرف  مداوم آن برای قلب  وعروق تاثیر منفی داشته همچنین افرادی که ریسک ابتلا به کنسر برست و دهانه رحم دارند باید در مصرف این قرص ها احتیاط کنند. بانوان بالای 40 سال باید ترجیحا از مصرف قرص های ضد بارداری خودداری کنند، همچنین سایر افراد از مصرف طولانی مدت قرص های پیشگیری از بارداری بیش از 4 سال باید خودداری کنند و از روش های دیگری استفاده کنند. سن شروع قاعدگی با تراکم استخوان ارتباط دارد، بطوری که اگر قاعدگی در سنین بالاتری اتفاق بیفتدبه نسبت تراکم استخوانی کاهش می یابد و هر چه سن قاعدگی پایین تر باشد، بدن برای مدت طولانی تری در معرض استروژن که یک فاکتور محفاظتی در برابر استئو پروز است، خواهد بود و به این ترتیب تراکم استخوان افزایش می یابد. از جمله مواردی که تحت کنترل کیفیت زندگی فرد قرار دارد، در صورتی که تعداد بارداری بیش از دو باشد و فرد در دوران بارداریاز تغذیه خوبی برخوردار نباشد، میزان کلسیم مورد نیاز برای جنین تامین نمی شود  و در این شرایط جنین از کلسیم استخوانهای مادری برداشت کرده بنابراین میزان تراکم استخوانی مادر کاهش می یابد. تغذیه در دوران بارداری بسیار حائز اهمیت بوده و خانمهای باردار باید این موضوع را از آغاز دوره بارداری مد نظر داشته باشند همچنین در دوران شیر دهی میزان تراکم استخوانی مادر کاهش می یابد که البته پس از اتمام این دوران  نیز تراکم استخوانی به وضعیت قبل باز میگردد و اگر در این دوران کلسیم کافی در رژیم غذایی مادر موجود نباشد، کلسیم از استخوان های مادر برداشت می شود. درمان جایگزینی هورمون که شامل استروژن است می توان نقش محافظتی برای استخوان داشته باشد اما اثرات منفی دیگری از جمله سرطان رحم به دنبال دارد که برای درمان جایگزینی هورمونی از ترکیب پروژسترون و استروژن استفاده می شود. پوکی استخوان در زنان چهار برابر بیشتر از مردان است و هر چه سن یائسگی در سنین پایینتری رخ دهد، خطر ابتلا به پوکی استخوان بیشتر خواهد شد، بنابراین زنان مبتلا به یائسگی زود رس قبل از 45 سالگی و خانمهایی که در سنین پایین تخمدان هایشان  با جراحی برداشته شده است بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند بنابراین افرادی که مبتلا به یائسگی زودرس شده اند از درمان جایگزینی هورمونی بهره می برند.

تاریخ انتشار : 1401/06/29
تعداد بازدید: 1599